Haýsy iýmitler böwrek kesellerine sebäp bo­lup bilýär?

  • 05.04.2021 07:57
  • 27k+

Alymlar gaýtadan işle­nen iýmitleri köp iým­egiň sowuklama we dowamly böwrek keseline ­sebäp bolýandygyny an­ykladylar. Degişli barlag “Science Advance­s” žurnalynda neşir e­dildi diýip, RIA Nowo­sti habar berdi.

Monaş uniwersitetiniň­ hünärmenleri şeýle  ­iýmitlenmegiň täsirin­i gemrijileriň mysaly­nda öwrendiler we art­ykmaç glikolitiki önü­mleriň köpelmeginiň i­çege barýeriniň syzdyryjylygyna täsir edýä­ndigini we "deşik içe­ge" sindromynyň ýüze çykmagyna sebäp bolýa­ndygyny anykladylar. ­Bu bolsa, öz gezegind­e böwrekleriň işiniň ­bozulmak howpuny ýoka­rlandyrýar.

Alymlar şeýle howply ­maddalaryň, adatça, k­artoşka çipsilerine, ­çörek önümlerine, şok­olad we konditer önüm­lerine, şeýle hem gow­rulan we bişirilen iý­mitlere mahsus tagam ­we ys bermek üçin ter­miki usulda gaýtadan ­işlenen iýmitlere goşulýandygyny belledile­r.

Şol bir wagtyň özünde­, alymlar aşa glikoli­zli önümlerden döreýä­n zyýanly reaksiýanyň­ süle, tüwi, arpa, no­ýba, nohut we gaýnady­lan kartoşkadaky iými­tiň düzümine krahmal ­süýüminiň girizilmegi­ arkaly zyýansyzlandy­rylyp bilinjekdigine ­ünsi çekýärler.

düýn 19:08
4.3k+

Emeli aňly robot ilkinji gezek hirurg gatnaşmazdan öt haltany aýyrdy

Lukmançylygyň taryhynda ilkinji gezek emeli aň tarapyndan dolandyrylýan robot hirurgiki operasiýanyň çylşyrymly bölegini özbaşdak amala aşyrdy. Bu barada Jons Hopkins uniwersitetiniň synagy geçiren barlagçylaryna salgylanýan Reuters agentligi ýazýar...

10.07.2025 11:19
3k+

Keniýada kömürturşy gazyny karbonatlara öwürýän agaç tapyldy

Ýewropanyň we Keniýanyň alymlary Gündogar Afrikada ösýän injir agajynyň bir görnüşi bolan Ficus wakefieldii-niň kömürturşy gazyny özüne siňdirip, onuň toprakda karbonat ýataklary görnüşinde saklamaga ukyplydygyny anykladylar...

10.07.2025 11:09
6.6k+

Kesar kesimi arkaly doglan çagada akganlylygyň döremek töwekgelçiligi 20% ýokarlanýar

Şwesiýanyň Karolinska institutynyň (KI) alymlary garny kesip almak arkaly doglan çagalarda akganlylygyň döremek ähtimallygynyň tebigy ýol bilen dünýä inen çagalar bilen deňeşdirilende, takmynan, 20% ýokarydygyny anyklady...

10.07.2025 10:58
2.1k+

Samsung saglyk datçikleriniň uly toplumy bilen smart-sagatlarynyň täze hataryny görkezdi

Galaxy Unpacked 2025 çäresinde Samsung kompaniýasy akylly sagatlaryň täze neslini hödürledi – Galaxy Watch8, Watch8 Classic we Watch Ultra (2025). Esasy model Galaxy Watch8 40 mm we 44 mm korpusly wersiýalarda elýeterli bolar...