Alymlar almanyň beýni üçin peýdaly häsiýetlerini subut etdiler

  • 13.02.2021 17:43
  • 10k+

Almanyň düzüminde saklanýan tebigy birleşmeler täze beýni öýjükleriniň öndürilmegine itergi berýär. Bu bolsa ýady we kognitiw funksiýalary kämilleşdirmäge kömek edýär.

Almany beýni üçin peýdaly edýän himiki maddalara fitonutrientler diýilýär. Şeýle birleşmeler gyzyl üzümde we gök çaýda hem bar. Alymlar olaryň käbir organlara, şol sanda beýnä hem täsir edýändigini anykladylar. Bu barada riafan.ru habar berýär.
Kwinslend uniwersitetiniň awstraliýaly alymlary Germaniýanyň Drezden şäherindäki neýrodegeneratiw keselleri merkezinden kärdeşleri bilen bilelikde käbir fitonutrientleriň ýokary konsentrasiýasynyň neýrogeneze – kelle beýnisinde täze neýronlaryň emele gelme prosesine itergi berýändigini anykladylar.
Geçirilen tejribäniň netijeleri barlaghanada ösdürilip ýetişdirilen uly syçanlaryň beýni öýjükleriniň has köp neýronlary döredendigini we öýjük kulturasyna almada saklanýan fitonutrientler bolan kwersetin ýa-da digidroksibenz kislotasy (DHBA) goşulsa, ölümden has gowy goraglydygyny görkezdi.
Barlagyň awtorlary beýleki tebigy miwe birleşmeleriniň hem ýokary konsentrasiýalarda ulanylanda, beýniniň işjeňligine oňyn täsir edýändigini we bilelikde ulanylanda bu täsiriň güýçlenjekdigini çaklaýarlar. 
Şol bir wagtyň özünde alymlar “alma” birleşmeleri kabul edilenden soň, kognitiw funksiýalarynda görlen gowulaşmalaryň häzirlikçe diňe haýwanlarda tassyklanandygyny belleýärler. Geljekde barlagçylar alnan maglumatlary adamlarda barlamagy meýilleşdirýärler.

12.09.2025 18:14
5.1k+

ÝUNISEF: dünýäde aşa agramly çagalaryň sany 391 milliona ýetdi

Artykmaç agramy bolan 5 ýaşdan 19 ýaşa çenli çagalaryň we ýetginjekleriň sany 2000-nji ýyldan bäri iki esse artyp, 391 milliona ýetdi. Bu barada BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) çagalaryň iýmitleniş ýagdaýyna bagyşlanan täze hasabatynda aýdylýar...

11.09.2025 21:25
11k+

Rak keselini bejermegiň iki täze usuly onkologiýa çemeleşmäni düýpli  özgertmegi wada berýär

Onkologiýada iki täze çemeleşme rak keseliniň bejergisini ep-esli üýtgäp biler. Olar barada The Financial Times gazetinde çap edilen makalada aýdylýar. Birinjisi - radioaktiw izotoplary göni çişlere eltmäge mümkinçilik berýän, Şweýsariýanyň Novartis kompaniýasy tarapyndan işlenip düzülen radioligand bejergisidir...

08.09.2025 17:14
2.6k+

BSGG maýmyn mamasy boýunça adatdan daşary ýagdaý režimini ýatyrdy

Bütindünýä saglygy goraýyş guramasy indi maýmyn mamasynyň ýaýrawyny halkara derejesindäki adatdan daşary ýagdaý hökmünde görmeýär. Bu barada BSGG-niň baş direktory Tedros Adhanom Gebreýesus aýtdy. Adatdan daşary ýagdaý režimi bir ýyldan gowrak ozal bu ýokanjyň Afrikada ýaýramagy sebäpli adatdan daşary komitetiň görkezmeleri boýunça girizilipdi...

08.09.2025 13:19
2.1k+

Kanada Neuralink beýni çiplerini oturtmak boýunça ABŞ-dan soň ilkinji ýurt boldy

Kanada ABŞ-yň çäginden daşarda Neuralink beýni implantlaryny oturtmak boýunça ilkinji ýurt boldy. Torontodaky uniwersitet hassahanasynda oňurgasy şikes alyp, ysmaz bolan iki näsag pikirleri bilen kompýuteri dolandyrmagy öwrenmäge mümkinçilik berýän implantlary aldy...