«Internetiň atasy» Bütindünýä toruna alternatiwa döretdi

  • 15.11.2020 15:15
  • 13k+

Bütindünýä toruny we birnäçe meşhur protokollary oýlap tapan Tim Berners-Li eýýäm birnäçe gezek bäri internetiň erkin hem-de açyk bolmalydygyny, onuň galp habarlary ýaýratmak we wagyz etmek üçin ulanylmagynyň alada goýýandygyny aýdyp gelýär.

Şunuň bilen baglylykda, ol "korporasiýalar tarapyndan ele alnan" global tora alternatiwa hökmünde, ulanyjynyň şahsy gizlinligini goramaga gönükdirilen öz açyk çykyş kodly taslamasyny hödürledi. Bu barada 4pda.ru habar berýär.
Alym tarapyndan esaslandyrylan Inrupt startapy 2017-nji ýylda döredilen "Solid" platformasynyň korporatiw wersiýasyny hödürledi. Ol iri guramalara we hökümetlere ulanyjylara şahsy onlaýn-ammarlarynda (modullarda) saklanýan maglumatlaryna gözegçilik etmäge ygtyýar berýän programmalary döretmäge mümkinçilik berýär. Oňa salgyt tölemek ýa-da saglygy goraýyş edarasy bilen aragatnaşyk saklamak ýaly belli bir işi ýerine ýetirmek üçin dürli hyzmatlar birikdirilip bilner.
Adaty web programmalaryndan, şol sanda olaryň mobil wersiýalaryndan tapawutlylykda, “Solid” bilen işleşende, programmanyň eýesi şahsy maglumatlary ulanmak üçin ulanyjydan rugsat soramaly. Zerur bolsa, ulanyjy şahsy maglumatlary paýlaşmagy bes edip, hyzmat üçin öz modulyna girişi ýapyp goýup bilýär.
Şeýle taslamalaryň ilkinjilerinden biri Angliýanyň Milli Saglyk Gullugynyň hassalaryň saglyk maglumatlaryna gözegçilik etmäge mümkinçilik berýän programmasy bolupdy.
Taslamany döredijiler, “Solid”-iň saýtlary döretmek üçin şol bir standartlara we usullara esaslanýandygyny, şonuň üçin täze görnüşdäki programmalaryň islendik brauzerde işlejekdigini bellediler. Startap iri kompaniýalaryň güýji bilen platformany mundan beýläk hem ýaýbaňlandyrmagy meýilleşdirýär.

09.07.2025 13:57
2.4k+

Implant ysmaz syçanlaryň hereketini dikeltmäge kömek etdi

Barlagçylar adamlarda we haýwanlarda oňurga ýiliginiň şikeslerini bejermegiň täsirli usulyny döretmäge bir ädim ýakynlaşdylar. Oklend uniwersitetiniň (Täze Zelandiýa) alymlary ysmaz alakalarda hereket funksiýalaryny dikeldýän minimal inwaziw tehnologiýany işläp düzdüler...

06.07.2025 15:43
2.4k+

ABŞ-ly alymlar robotlara gutynyň içindäki predmetleri görmegi öwretdiler

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary ammar robotlaryna karton gutularyň, plastmassa gaplaryň içinde ýa-da ýuka diwarlaryň aňyrsyndaky predmetleri ýokary takyklykda kesgitlemäge mümkinçilik berýän mmNorm tehnologiýasyny döretdiler...

05.07.2025 19:13
4.4k+

Pikiriň güýji bilen dolandyrylyp bilinýän robot protez gol döredildi

Alymlar operasiýa edilmezden ýa-da gymmat enjamlary ulanmazdan pikiriň güýji  bilen dolandyrylyp bilinýän robot goly döretdiler. Täze inwaziw däl “beýni-kompýuter” interfeýsi elektrodly şlem bilen işleýär we bedene oturdylmagyny talap etmeýär...

29.06.2025 12:54
4.2k+

Singapurly alymlar "derleýän" boýag döretdiler. Ol salkyn howany saklap galýar

Singapurly alymlar yssy we çygly howa şertlerinde kondisioner üçin energiýa sarp edilişini ep-esli azaldyp bilýän innowasion ak reňkli boýag döretdiler diýip, New Atlas neşiri ýazýar. Täze boýag "derleýär" – ýagny, nemi özünde saklap, gyzanda ony buglandyrýar...