Türkmenistan Ylymlar akademiýasynyň Tehnologiýalar merkeziniň hünärmenleri ýerli çig maldan önüm öndürijiler bilen baglaşylan ylmy gözlegler boýunça şertnamalaryň sanynyň artýandygy barada gürrüň berdiler. Merkeziň esasy ylmy işgäri Ogulsuraý Ataýewa kärdeşleriniň bu temadaky teswirlerini ýerli metbugatda beýan etdi.
Gözlegleriň sany Ylymlar akademiýasynyň bölümleriniň hojalyk hasaplaşygyna geçmegi netijesinde artdy. Türkmenistanyň Prezidenti tarapyndan 2019-njy ýylda başy başlanan TYA-da gurluş özgertmeleri ylmy hyzmatlaryň, kärhanalar we işewürlik bilen hyzmatdaşlygyň täze görnüşleriniň geriminiň giňemegine getirdi.
Soňky ýyllarda baglaşylan şertnamalaryň köpüsi, geljekde has düýpli gaýtadan işlemek üçin tehnologiýalary ösdürmek maksady bilen, ýerli çig malyň häsiýetlerini öwrenmek ugrunda baglaşyldy. Döwlet we hususy kärhanalar türkmen alymlaryna gözlegleri geçirmegi sargaýarlar we olaryň netijelerine görä haryt öndürmek prosesini gowulandyrýarlar.
Ýerli çig malyň ulanylmagyna geçmek bilen, önüm öndürijiler sarp edijiler üçin ahyrky önümleriň bahasyny arzanladýarlar. Şeýlelik bilen, türkmen firmalary ýurtda ösýän dermanlyk ösümlikleriň esasynda has tygşytly antibakterial serişdeleri döretmek üçin Tehnologiýalar merkeziniň hyzmatlaryndan peýdalandy.
Oba hojalygynyň önümleriniň, şol sanda süýt we miwe önümleriniň ýaramlylyk möhletini uzaltmak maksady bilen hem gözlegler geçirildi. Bu gözlegleriň esasynda, halkara hil ülňülerine laýyk gelýän Türkmenistanda täze iýmit önümleriniň önümçiligini ýola goýmak meýilleşdirilýär.
Merkez makro we mikroelementleriň düzümi üçin suwuň we topragyň himiki derňewini yzygiderli geçirip başlady. Şeýle gözlegler oba hojalygynyň öndürijileri tarapyndan ösdürilip ýetişdirilýän önümleriň hilini ýokarlandyrmak, şeýle hem önüm öndürmek üçin ekologik pasportlary almak üçin sargyt edilýär.
Ýyladyşhana pomidorlarynyň hasyllylygyny ýokarlandyrmak ugrundaky gözlegler aýratyn orun eýeleýär. Häzirki wagtda olar Türkmenistanyň esasy eksport oba hojalyk önümidir, şonuň üçin bu ugurdaky ýokary hilli gözlegler daşary ýurtlarda içerki önümleriň üpjünçiligini ýokarlandyrmak üçin möhümdir.
Alymlar başga-da köp sanly laboratoriýa gözleglerini geçirýärler, olaryň netijeleri oba hojalyk önümlerini gaýtadan işlemek üçin täze kärhanalary işe girizmek we gowulandyrmak üçin ulanylar.
Öz gezeginde düýpli gaýtadan işlemek, oba ýerlerinde iş üpjünçiliginiň ep-esli ýokarlanmagyna sebäp bolup biljek telekeçilik işleriniň biridir. Gaýtadan işleýän kärhanalar daýhançylyk we maldarçylyk önümlerine bolan islegi artdyrýarlar. Bu bolsa kärendeçileri we ýyladyşhana eýelerini has köp adamy işe almaga höweslendirýär.