Alymlar Ýeriň kublardan ybaratdygyny subut etdiler

  • 30.07.2020 00:22
  • 11k+

Platon mamla eken! Pensilwaniýa uniwersitetiniň, Budapeşt Tehnologiýa we ykdysadyýet uniwersitetiniň, şeýle hem Debressen uniwersitetiniň alymlary Ýeriň kublardan ybaratdygy baradaky şeýle netijä geldiler. Bu barada "ScienceDailt"-e salgylanyp, tvbrics.com habar berýär.

Daş pytranda, nähili şekili alar? Bu soraga jogap bermek we Platonyň pikirini tassyklamak maksady bilen, barlagçylar ilki tötänleýin, soňra bolsa gaýta-gaýta iki bölege bölünen geometrik modeli döretdiler, ahyrynda böleklerden bir üýşmek emele geldi.
“Platonyň teoriýasyny ozal bitewi bolan bölekleriň hiç hili boşluksyz birikmegi bilen düşündirilip bolar. Boşluksyz birigýän ýeke-täk köpgyraňlylyk kubdur" - diýip, barlagçylar belleýärler.
Alymlar matematiki çaklamanyň dogrulygyny tebigatda köp dürli daşlary ölçemek bilen  barladylar. Olaryň köpüsi adam tarapyndan döwlen, beýlekileri tebigy güýçleriň täsirinde pytran daşlardy. Ýöne her niçik-de bolsa, olaryň ählisiniň ortaça bölejikleri kubdy.
Dogry, alymlar Ýer ýüzünde "Platonyň kanunynyň" bozulýan ýerini hem tapdylar - bu beýik dik sütünleri bolan Demirgazyk Irlandiýadaky Äpet ýoldur. Alymlar bu kadadan çykmany bazaltyň sowamagynyň adaty bolmadyk hadysasy bilen düşündirýärler.
“On ýagdaýdan dokuzysynda, eger daş döwülse, gysylsa ýa-da kesilse (bu güýçler köplenç birbada bolup geýçär) ortaça kublardan ybarat bolan bölekler alnar. Bu diňe stres ýagdaýynda şeýle bolanok. Ýöne Ýer beýle ýagdaýa kän bir düşüp barmaýar" - diýip, barlagçylar düşündirýärler.

düýn 20:55
1.4k+

Hytaýda kosmos jümmüşini öwrenmek boýunça dünýäde ilkinji assosiasiýa döredildi

Hytaýyň Hefeý şäherinde (Anhoý welaýaty) Kosmos jümmüşini öwrenmegiň halkara assosiasiýasy (International Deep Space Exploration Association, IDSEA) resmi taýdan işe başlady. Ol doly derejede bu ugra ünsi gönükdirýän dünýäde ilkinji ylmy gurama boldy...

düýn 11:41
2.2k+

Alymlar Ýerde Merkuriniň ilkinji bölekleriniň tapylandygyny habar berdiler

Afrikada tapylan iki meteorit Merkuriý planetasynyň ylma mälim bolan ilkinji bölekleri bolup çykdy. Bu barada Icarus ylmy žurnaly habar berýär. Eger ylmy çaklama tassyklansa, bu Ýerde Güne iň golaý planetanyň meteoritleriniň tapylmagyna degişli ilkinji ýagdaý bolar...

09.07.2025 13:33
8.2k+

Hytaýyň täze lazerli enjamy çybynlary üç millisekuntda ýok edýär

Hytaýda Photon Matrix atly enjam döredildi. Bu enjam çybynlary üç millisekundyň dowamynda tapyp, aralygy kesgitläp, lazer arkaly ýok edýär diýip, «New Atlas» neşiri habar berýär. Işläp düzüjileriň maglumatlaryna görä, enjam bir sekuntda 30-a çenli çybyny ýok edip bilýär...

07.07.2025 13:17
1.9k+

ChatGPT kosmos gämisini dolandyrmaga ukyplydygyny görkezdi

ChatGPT kosmos gämisini dolandyrmaga ukyply bolup çykdy. Ol «Kerbal Space Program Differential Games» atly simulýasiýadaky uçuş bäsleşiginde ikinji orny eýeledi. Bu barada «Live Science» neşiri habar berýär. Bäsleşik ilkinji gezek 2023-nji ýylda Massaçusets tehnologiýa institutynyň başlangyjy bilen geçirilip başlandy...