NASA Älemiň gelip çykyşyny öwrenmek üçin orbita SPHEREx teleskopyny uçurar

  • 26.02.2025 13:33
  • 1.9k+

NASA mart aýynyň başynda orbita SPHEREx kosmos obserwatoriýasyny çykarjakdygyny habar berdi. Onuň maksady Uly partlamadan soň ilkinji pursatlarda Älemiň döreýiş prosesini öwrenmekden ybarat diýip, Interfaks habar berýär.

Teleskop Älemiň sekuntda trillionlarça gezek ulalmagyna getiren inflýasiýa döwri barada maglumat ýygnamaga kömek eder.
SPHEREx optiki we infragyzyl diapazonlarda işlär. Missiýa 2,5 ýyl dowam eder. Bu döwürde enjam Älemiň 3D kartasyny döreder we bir milliard töweregi asman jisimini öwrener.
Agramy, takmynan, ýarym tonna bolan obserwatoriýanyň bahasy 488 mln dollar boldy. Uçuş Kaliforniýanyň Wanderberg bazasyndan amala aşyrylar we onuň üçin SpaceX kompaniýasynyň Falcon 9 raketa göterijisi ulanylar. Onuň bilen bilelikde orbita Gün täjini we Gün ýelini öwrenmek üçin PUNCH taslamasynyň çäklerinde döredilen dört hemra çykarylar.


10.07.2025 20:55
2.2k+

Hytaýda kosmos jümmüşini öwrenmek boýunça dünýäde ilkinji assosiasiýa döredildi

Hytaýyň Hefeý şäherinde (Anhoý welaýaty) Kosmos jümmüşini öwrenmegiň halkara assosiasiýasy (International Deep Space Exploration Association, IDSEA) resmi taýdan işe başlady. Ol doly derejede bu ugra ünsi gönükdirýän dünýäde ilkinji ylmy gurama boldy...

10.07.2025 11:41
2.6k+

Alymlar Ýerde Merkuriniň ilkinji bölekleriniň tapylandygyny habar berdiler

Afrikada tapylan iki meteorit Merkuriý planetasynyň ylma mälim bolan ilkinji bölekleri bolup çykdy. Bu barada Icarus ylmy žurnaly habar berýär. Eger ylmy çaklama tassyklansa, bu Ýerde Güne iň golaý planetanyň meteoritleriniň tapylmagyna degişli ilkinji ýagdaý bolar...

07.07.2025 13:17
2k+

ChatGPT kosmos gämisini dolandyrmaga ukyplydygyny görkezdi

ChatGPT kosmos gämisini dolandyrmaga ukyply bolup çykdy. Ol «Kerbal Space Program Differential Games» atly simulýasiýadaky uçuş bäsleşiginde ikinji orny eýeledi. Bu barada «Live Science» neşiri habar berýär. Bäsleşik ilkinji gezek 2023-nji ýylda Massaçusets tehnologiýa institutynyň başlangyjy bilen geçirilip başlandy...

07.07.2025 10:53
3.5k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...