Zimbabwede dinozawryň täze görnüşi tapyldy

  • 05.06.2024 13:54
  • 11k+

Alymlaryň halkara topary Orta Zambezi derýasynyň basseýninden dinozawryň täze görnüşiniň tapylandygyny habar berdi. Acta Palaeontologica Polonica žurnalynda bu sebitde soňky 50 ýylda tapylan ilkinji dinozawrdyr diýip bellenýär.

Tapyndyny Günorta Afrikanyň Witwatersrand uniwersitetiniň, ABŞ-nyň Stouni-Bruk uniwersitetiniň we Beýik Britaniýanyň Tebigatyň taryhy muzeýiniň hünärmenleri ýazyp beýan etdiler.
Musankwa sanyatiensis diýlip atlandyrylan täze görnüş Giçki Trias döwrüne degişli bolup, takmynan 210 million ýyl ozal ýaşap geçipdir. Alymlar onuň uzyn boýunly, agramy 390 kg töweregi, ot iýýän dinozawr bolandygyny belleýärler.
Dinozawryň art aýagynyň bir böleginden ybarat galyndy Kariba kölüniň boýundan tapyldy. Musankwa sanyatiensis ady daşa öwrülen tapyndylary gözleýji ekspedisiýalarda ulanylan “Musankwa” öý-gäminiň hormatyna dakylan atdyr. Tonga diliniň şiweleriniň birinden terjime edilende bu “jahyl çykan oglan” diýmegi aňladýar.

Gözleg toparynyň ýolbaşçysy, professor Pol Barrett bu möhüm tapyndy we Afrikanyň täze paleontologiki açyşlar üçin ägirt uly geljeginiň bardygyny görkezýär diýip nygtaýar.
Ol: "Soňky alty ýylda Zimbabwede sebitiň baý taryhy geçmişiniň bardygyny görkezýän daşa öwrülen galyndyly täze ýerleriň köp sanlysy tapyldy" diýip gürrüň berýär.


şu gün 07:29
2k+

Hytaýly alymlar ilkinji gezek Arktikanyň buzunyň aşagyna adam tarapyndan dolandyrylýan çümmek işini geçirdiler

Hytaýly ummany öwrenijiler Arktikanyň buzunyň aşagynda ilkinji adam tarapyndan dolandyrylýan çuňluga çümmek işini geçirdiler. Geçen hepde tamamlanan ekspedisiýa polýar ekoulgamynyň ýagdaýy barada täze maglumatlary berdi diýip, Interesting Engineering ýazýar...

düýn 17:45
2.7k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
4k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.5k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...