Marsda interneti nädip döretmeli? Alymlar eýýäm bu meseläniň çözgüdini gözleýärler we synaglary geçirýärler

  • 14.02.2024 10:50
  • 7.5k+

Ýer bilen Marsyň arasyndaky aragatnaşyk – geljekde Gyzyl planeta amala aşyryljak missiýalar üçin iň kyn we möhüm meseleleriň biridir. Maglumatlary radio tolkunlary arkaly geçirmegiň bar bolan usullarynda ep-esli gijä galmak, pes geçirijilik we planetanyň ýerleşişine garaşlylyk ýaly köp çäklendirmeler bar. ScienceNews neşiri alymlaryň we inženerleriň Marsda ygtybarly hem-de çalt interneti döretmäge mümkinçilik berjek täze çözgütleri gözleýändigi barada material çap etdi.

Şeýle pikirleriň biri - maglumat geçirmek üçin lazerleri ulanmak. Lazer şöhleleri, radiotolkunlara garanda, has ýokary ýygylyga we gysga tolkuna eýe, şonuň üçin ol has az ýitgi bilen köp maglumat geçirip biler. Mundan başga-da, lazerler has takyk gönükdirilip, päsgelçilik we saklanyş töwekgelçiligini azaldyp biler. Şeýle-de bolsa, lazer aragatnaşygynyň atmosfera şertlerine duýgurlygy, takyk sinhronlamanyň zerurlygy we çykdajysynyň köp bolmagy ýaly amatsyz taraplary hem bar.
Başga bir pikir - Ýer bilen Marsyň arasynda yzygiderli aragatnaşygy üpjün etjek hemra ulgamyny döretmek. Emeli hemralar iki planetanyň töweregindäki dürli orbitalarda, şeýle hem Lagranže nokatlarynda - planetalaryň we Günüň grawitasiýa güýçleriniň deňagramlaşýan ýerlerinde ýerleşip biler. Şeýle tor gijä galmany azaldar, geçirijiligi ýokarlandyrar we planetalaryň kölegesi düşmek meselesi aradan aýrylar.
Bu pikirleriň ikisini-de ulanmagy meýilleşdirýän missiýa - bu 2024-nji ýylda adybir asteroidine syýahata ugrajak “Psiheýa” (Psyche). Psiheýa - bu esasan metaldan emele gelen we weýran bolan planetanyň galyndy ýadrosy bolup biljek özboluşly asteroiddir. “Psiheýa” missiýasy zond bilen Ýeriň arasynda lazer aragatnaşygyny synagdan geçirer, şeýle-de, maglumatlary geçirmek üçin NASA we EKA hemralaryny ulanar. Bu geljekki Mars missiýalary üçin täze tehnologiýalary we ülňüleri ösdürmäge kömek eder.


düýn 17:45
2.3k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
3.7k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.3k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...

düýn 06:35
4.4k+

Türkmen talyplary Malaýziýada WSDG 2025 bäsleşiginde baş baýraga we taslamany ösdürmek üçin pul baýragyna mynasyp boldular

24 — 28-nji sent­ýabr ara­ly­gyn­da Ma­laý­zi­ýa­nyň Saý­ber­ja­ýa şä­he­rin­de Bü­tin­dün­ýä Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry bäs­le­şi­gi (World Sus­tai­nab­le Develop­ment Goals Chal­len­ge — WSDG 2025) ge­çi­ril­di...