Marsda interneti nädip döretmeli? Alymlar eýýäm bu meseläniň çözgüdini gözleýärler we synaglary geçirýärler

  • 14.02.2024 10:50
  • 7.6k+

Ýer bilen Marsyň arasyndaky aragatnaşyk – geljekde Gyzyl planeta amala aşyryljak missiýalar üçin iň kyn we möhüm meseleleriň biridir. Maglumatlary radio tolkunlary arkaly geçirmegiň bar bolan usullarynda ep-esli gijä galmak, pes geçirijilik we planetanyň ýerleşişine garaşlylyk ýaly köp çäklendirmeler bar. ScienceNews neşiri alymlaryň we inženerleriň Marsda ygtybarly hem-de çalt interneti döretmäge mümkinçilik berjek täze çözgütleri gözleýändigi barada material çap etdi.

Şeýle pikirleriň biri - maglumat geçirmek üçin lazerleri ulanmak. Lazer şöhleleri, radiotolkunlara garanda, has ýokary ýygylyga we gysga tolkuna eýe, şonuň üçin ol has az ýitgi bilen köp maglumat geçirip biler. Mundan başga-da, lazerler has takyk gönükdirilip, päsgelçilik we saklanyş töwekgelçiligini azaldyp biler. Şeýle-de bolsa, lazer aragatnaşygynyň atmosfera şertlerine duýgurlygy, takyk sinhronlamanyň zerurlygy we çykdajysynyň köp bolmagy ýaly amatsyz taraplary hem bar.
Başga bir pikir - Ýer bilen Marsyň arasynda yzygiderli aragatnaşygy üpjün etjek hemra ulgamyny döretmek. Emeli hemralar iki planetanyň töweregindäki dürli orbitalarda, şeýle hem Lagranže nokatlarynda - planetalaryň we Günüň grawitasiýa güýçleriniň deňagramlaşýan ýerlerinde ýerleşip biler. Şeýle tor gijä galmany azaldar, geçirijiligi ýokarlandyrar we planetalaryň kölegesi düşmek meselesi aradan aýrylar.
Bu pikirleriň ikisini-de ulanmagy meýilleşdirýän missiýa - bu 2024-nji ýylda adybir asteroidine syýahata ugrajak “Psiheýa” (Psyche). Psiheýa - bu esasan metaldan emele gelen we weýran bolan planetanyň galyndy ýadrosy bolup biljek özboluşly asteroiddir. “Psiheýa” missiýasy zond bilen Ýeriň arasynda lazer aragatnaşygyny synagdan geçirer, şeýle-de, maglumatlary geçirmek üçin NASA we EKA hemralaryny ulanar. Bu geljekki Mars missiýalary üçin täze tehnologiýalary we ülňüleri ösdürmäge kömek eder.


düýn 11:16
1.7k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

düýn 11:12
2.9k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

16.12.2025 19:18
4.2k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
7.9k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...