Amerikan geofizikler birleşigi: 2100-nji ýyla çenli tomus ýarym ýyl dowam eder

  • 13.03.2021 14:02
  • 12k+

Amerikan geofizikler birleşiginiň alymlary üýtgäp durýan howa şertlerinde pasyllaryň nähili üýtgeýändigini hasaplamak kararyna geldiler. Olar 1952-nji ýyldan 2011-nji ýyl aralygyndaky gündelik howa maglumatlaryny seljerip, bu döwürde tomsuň 17 gün uzalandygyny, gyşyň üç gün gysgalandygyny anykladylar. Bu barada news.mail.ru habar berýär.

Temperaturanyň üýtgemegi ol ýa-da beýleki bir möwsümi kesgitlemekde başlangyç nokat hökmünde kabul edildi. Eger birnäçe hepdäniň dowamynda öňki görkezijiden 25% ýokary ýa-da pes durnukly temperatura dörän bolsa, täze temperaturanyň ilkinji güni täze möwsümiň başlangyjy hökmünde kabul edildi.
Alymlar derňew işiniň dowamynda ýazyň we tomsuň ir, güýz bilen gyşyň giç başlaýandygyny anykladylar. Pasyllaryň aýlawynyň üýtgemegi, esasan, Ortaýer deňzinde we Tibetde göze ilýär.
Hünärmenler alnan maglumatlaryň esasynda temperatura modellerini guradylar. Dünýäde howa üýtgemeleriniň netijelerini gowşatmak boýunça ähmiýetli çäreler görülmese, XXI asyryň ahyryna çenli planetada alty aýlyk tomus bolar. Şol bir wagtyň özünde gyş, güýz we ýaz gysgalyp, iki aý töweregi dowam eder.

düýn 17:03
6.5k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...

düýn 15:06
3.6k+

400 müň ýyllyk oduň yzy tapyldy: neandertallar Homo sapiens-den has öň ot ýakypdyr

Arheologlar Suffolk graflygyndaky arheologik ýadygärligiň çäginde adamlaryň 400 müň ýyl mundan ozal – öňki hasap edilenden tas 350 müň ýyl ir ot ýakmagy öwrenendigine subutnama tapdy. Ylmy gözleg Nature žurnalynda neşir edildi...

düýn 08:34
1.3k+

ABŞ-da gatanda CO₂-ni siňdirýän beton işlenip düzüldi

Massaçusetsdäki Wuster Politehniki Institutynyň (WPI) alymlary Fermentatiw Gurluşlyk Materialy (ESM) diýlip atlandyrylýan innowasion gurluşyk materialyny işläp düzdüler. Onuň esasy aýratynlygy uglerod-negatiw bolmagydyr: gatama prosesinde ol kömürturşy gazyny çykarman, tersine, atmosferadan kömürturşy gazyny işjeň özüne siňdirýär...

14.12.2025 23:36
5k+

Geň soňlama: Hytaýda daşdan düwnüp heläk bolan gadymy guş tapyldy

Paleontologlar Hytaýyň Týanýu Tebigy Taryh Muzeýiniň zat saklanýan ýerlerinde adaty bolmadyk açyş etdiler. Geçirilen barlagda öň mälim bolmadyk guş görnüşiniň köp sanly ýuwdulan daşlardan düwnüp ölendigini görkezýän galyndy tapyldy...