Alymlar global maýlama prosesine garşy göreşmegiň adaty bolmadyk usulyny aýtdylar

  • 21.03.2020 23:29
  • 5.6k+

Britan alymlary Ýer ýüzünde bolup geçýän global maýlama prosesine garşy göreşmegiň üýtgeşik usulyny aýtdylar. Rusfact.com saýtyna belli bolşy ýaly, alymlar stratosfera ýörite aerozollaryň goşulmagynyň düýpli klimatik üýtgemeleri ähli ýurtda diýen ýaly 2 esse haýalladyp bilýändigini nygtaýarlar.
Alymlar stratosfera aerozoly pürküji geoinženeriýa modelini işläp taýýarladylar we dürli temperatura görkezijilerinde onuň işleýşini barlap gördüler. Aerozol hökmünde kükürt dioksidi çykyş etdi. Bu usul minimal harçlama bilen Ýer ýüzüne abanýan klimatik howplary peseltmäge kömek edýär eken. Klimatyň üýtgemeginiň ýaramaz täsirleri diňe gury ýeriň uly bolmadyk böleginde ýüze çykar. Işiň awtory köp barlaglaryň Gün geoinženeriýasynyň geljekki ýylamalaryň ählisini kompensirleýän ssenariýasynda ünsi jemleýändigini düşündirýär. Awtorlaryň pikiriçe, modeliň maglumatlary boýunça bu klimatyň üýtgemeginiň netijesiniň güýçlenmeginden gury ýeriň 9% töwereginiň ejir çekmegine getirýär.
Eger-de muňa derek ýylamany 50% kompensirleseň şeýle geoinženeriýa netijeleri gury ýeriň diňe 1,3%-inde güýçlendirmek bilen klimatik üýtgemeleri ýeňilleşdirip biler. Ýöne awtorlar bu çemeleşmäniň bug gazlarynyň zyňyndylary esasynda dörän esasy meseläni çözüp bilmejekdigini belleýärler. Bu ideýany diňe toplumlaýyn çemeleşmäniň bir bölegi hökmünde kabul etmek bolýar. Zyňyndylary azaltmak klimatyň üýtgemegi meselesini çözmekde esasy wezipedir.
“Biziň netijelerimiz dogry möçber ulanylan ýagdaýynda we bug gazlarynyň zyňyndylary azaldylan ýagdaýynda stratosfera aerozolynyň geoinženeriýasynyň klimatyň üýtgemeginiň täsirlerini dolandyrmakda peýdaly bolup biljekdigini görkezýär. Muňa garamazdan, bu ideýanyň hakykatdan hem ýaşaýşa ukyplydygyny bilmek üçin has anyk barlaglary geçirmek gerek” – diýip, alymlar belleýärler.
Alymlar stratosfera aerozolynyň geoinženeriýa imitasiýasyny bu çemeleşmäniň klimatyň tutuş dünýäde üýtgemeginiň netijesini deň ýagdaýa getirýändigini ýa-da ýaramazlaşdyrýandygyny anyklamak üçin döretdiler.

25.08.2025 13:42
9.2k+

Aý Günüň golaýyndan geçdi: teleskoplar Gün tutulmasyna taýýarlygy düşürip ýetişdiler

23-nji awgustda Aý Günüň ýanyndan geçdi. Bu hadysany GOES-19 kosmos apparatyna ornaşdyrylan SUVI Gün teleskoplary ýazga aldy. Suratlar we wideo ýazgylar Aşgabat wagty bilen irden sagat 10 töwereginde, astronomik täze Aý döwründen takmynan bir sagat öň düşürildi...

22.08.2025 18:54
3k+

Kaliforniýadaky gurakçylyk 2025-nji ýylda badam hasylynyň azalmagyna getirer

2025-nji ýylda badam hasyly Kaliforniýadaky gurakçylyk sebäpli ep-esli azalar, çünki bu ýerde badamyň global möçberiniň, takmynan, 80%-i ösdürilip ýetişdirilýär diýip, The Telegraph ýazýar. Ýagdaý köp ýurtlarda çörekçileri we süýjülik öndürijileri adaty reseptlere gaýtadan seretmäge mejbur eder...

21.08.2025 19:48
13k+

Gün özünden uly plazma zyňdy

20-nji awgustda astronomlar soňky ýyllaryň iň uly Gün hadysalarynyň birini hasaba aldy: Günüň günorta polýusyndan uly protuberanes zyňyldy. Onuň uzynlygy, takmynan, 1,5 mln kilometr boldy, bu bolsa Günüň öz diametrinden (takmynan, 1,4 mln km) hem uludyr...

18.08.2025 15:56
3.6k+

Günde tegmilleriň sany ep-esli azaldy, ol alawlama işjeňligini gowşadyp biler

Günüň Ýere bakýan tarapynda Gün tegmilleri asla galmady diýen ýaly. Bu barada RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy habar berdi. Hünärmenleriň maglumatlaryna görä, ýokary takyklykdaky suratlarda häzir dört sany tegmilli ýeri görmek bolýar...