Marsda suwuň we ýeliň bardygynyň täze subutnamalary tapyldy

  • 14.03.2022 14:21
  • 11k+

Hytaýly, kanadaly we germaniýaly halkara alymlar topary Zhurong marsohodynyň kömegi bilen Marsda suwuň we ýeliň bardygynyň täze subutnamalaryny tapdylar. Barlagyň netijeleri Nature Geoscience žurnalynda çap edildi.

Zhurong Marsa baryp-ha 2021-nji ýylyň maýynda barypdy. Şondan bäri ol 60 mars gününiň dowamynda saýýaryň demirgazyk ýarymşarynda Utopiýa düzlüginiň sebitlerinde 450 metr ýol geçmäni başardy.
Bu ýerler öňler suwdan dolup ýatan bolmaly diýip hünärmenler çaklaýarlar.
Marsohodyň kamerasynyň maglumatlary marsohodyň söken düzlüginiň bir böleginiň diýseň tekizdigini we az-kem daşlyrakdygyny görkezýär.
Bu ýerden getirilen närseleriň seljermesi saýýaryň beýleki ýerindäkileriňki bilen gabat geldi.  
Şonuň bilen birlikde, alnan kadrlarda daşlaryň ýüzünden kiçeňräk taraşlanan çyzyklaryň geçýändigi görünýär, olar ýeliň täsirinden emele gelendir diýip çaklamaga esas berýär.
Alymlar käbir jynslarda suw iýilmesiniň yzlaryny ýüze çykardylar.
Hünärmenler orbita korablynyň kadrlarynda Marsyň ýüzünde Ýerdäki çäge dýunlaryny ýatladýan zyralaryň bardygyny gördüler. Görnüşine görä, olar, megerem, ýeliň täsirinden dörän bolsalar gerek. Alymlar bu saýýarda indi ýel ýok bolsa gerek diýip hasaplaýarlar.


23.12.2025 18:00
4.5k+

Gadymy ösümlikler güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, mör-möjekleri özüne çekmek üçin gozalaryny gyzdyrypdyrlar

Biologlaryň halkara topary ösümlikleriň, güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, ýylylyk ýaýratma — "görünmeýän ýagtylyk" — arkaly mör-möjekleri özüne çekendigini anyklady. Bu açyş mezozoý eýýamynda agdyklyk eden, infragyzyl yşaratlara esaslanýan aragatnaşyk kanalynyň bolandygyny subut edýär...

21.12.2025 13:20
3.4k+

Fizikler eliňde ody saklamaga mümkinçilik berýän dury materialy oýlap tapdylar

Boulderdäki Kolorado uniwersitetiniň fizikleri binalary ýylatmagyň usullaryna düýpli täsir edip biljek MOCHI diýlip atlandyrylýan dury ýylylyk izolýasiýa materialyny döretdiler. Bu özboluşly oýlap tapyş barada Science žurnalynda habar berildi...

17.12.2025 11:16
2.5k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

17.12.2025 11:12
4.2k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...