Adamyň DNK-synda dinozawrlar döwrüniň wirusy tapyldy

  • 27.02.2022 10:07
  • 12k+

Internetde Oksford uniwersitetiniň alymlary Aris Kasurakis bilen Hose Gabriel Nino Barreat tarapyndan geçirilen täze gözlegiň netijeleri peýda boldy. Olar adam DNK-synda öz başlangyjyny dinozawrlar döwründen alyp gaýdýan Mavericks toparyndan gadymy wirusy tapdylar. 

Bu ýokanjyň azyndan 105 mln ýyl mundan öň biziň ata-babalarymyzyň genlerine düşendigi habar berilýär.

Belli bolşy ýaly, häzirkizaman wiruslary özleriniň RNK-genleriniň DNK-nusgalaryny ýokanç degirýän öýjükleriniň genomyna işjeň ornaşdyrýan retrowiruslardyr. Adamyň genomy 5%-den 10%-e çenli retrowiruslaryň “hapa DNK-syndan” ybarat. Ýakynda tapylan gadymy wiruslar alymlara Mavericks hökmünde belli bolan gadymy DNK-wiruslarynyň toparyna degişlidir.

Gyzykly ýeri, mundan öň gadymy wiruslaryň yzlary balyklarda, amfibiýalarda we reptililerde tapyldy. Şol bir wagtyň özünde, täze tapylan DNK-wirusy adam genomyndaky ýeke-täk wirusdyr we DNK-da iň gadymy retrowirus däl goşulmadyr.


30.11.2025 22:24
4.5k+

Türkmenistanyň ýaş startapçylarynyň bäsleşiginiň jemleri jemlenildi

Türkmenistanda «Türkmenistan – mümkinçilikleriň ýurdy» atly ýaş innowatorlaryň bäsleşigi tamamlandy. Ol tehnologiýa, ylym we telekeçilik dünýäsinde özlerini görkezmäge taýýar mekdep okuwçylaryny, talyplary we ýaş mugallymlary birleşdirdi...

30.11.2025 20:51
7.9k+

Garynjalarda agalygy eýelemegiň täsin taktikasy ýüze çykaryldy

Ýaponiýaly alymlar garynjanyň käbir görnüşleriniň başga koloniýalary eýelemek üçin ulanýan täsin mehanizmini ýüze çykardylar. Görnüşine görä, käbir korolewa-basyp alyjylar himiki ýaragy ulanyp, işçi garynjlary aldaw bilen öz urugbaşyny ýok etmäge mejbur edýärler we onuň ýerini eýeleýärler...

26.11.2025 11:15
2.1k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
2k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...