«Ispan dümewi ölüm derejesini üç esse, COVID-19 bolsa dört esse ýokarlandyrdy» - alymlar

  • 02.10.2020 18:23
  • 10k+

Alymlar SARS-CoV-2 bilen 1918-1920-nji ýyllarda ispan dümewini döreden H1N1 wirusynyň öldürijiligini deňeşdirdiler. Degişli derňew işi Jama Network portalynda neşir edildi. Bu barada ria.ru habar berýär.

Harward lukmançylyk mekdebinden amerikan alymlary Jeremi Faustyň ýolbaşçylygynda iki pandemiýanyň döwründe iň erbet iki aýyň dowamynda Nýu-Ýorkda ölüm derejesiniň görkezijilerini deňeşdirdiler. Ýagny, ispan dümewi pandemiýasynyň iň ýokary derejesinde Nýu-Ýorkda her 100 müň adama 287 adam ýogaldy, 2020-nji ýylyň martynda we aprelinde COVID-19 epidemiýasy wagtynda şäherde ýüz müň adama 202 adamyň ölümi hasaba alyndy.
Soňra alymlar pandemiýadan öňki üç ýyl üçin aýlyk ölüm derejesi boýunça sanlary deňeşdirdiler we ýüz ýyl mundan ozal her ýüz müň ýaşaýjy üçin aýda ýüz töweregi ölümiň bolandygyny anykladylar, bu häzirki görkezijilerden iki esse ýokarydyr. Geçirilen hasaplamalar hünärmenleriň ispan dümewi ölüm derejesini üç esse, COVID-19 bolsa dört esse ýokarlandyrdy diýen netijä gelmegine mümkinçilik döretdi.

“Eger-de ýeterlik çäre görülmese, SARS-CoV-2 ýokanjy 1918-nji ýyldaky H1N1 dümew wirusyna garanda has köp ölüme eýe bolup biler” – diýip, derňew işiniň awtorlary belleýärler.

Ýatlap geçsek, täze ýokanç epidemiýasynyň ýaýrawy 2019-njy ýylyň dekabrynyň ahyrynda Uhanda bolup geçdi. Keseli dörediji COVID-19 adyny alan täze görnüşli koronawirus boldy. Häzirki wagtda tutuş dünýä boýunça täze koronawirus bilen 33 milliondan gowrak adam keselledi.

düýn 10:35
2.2k+

Täze göz implanty görüş ukybyny ýitiren adamlara gaýtadan görmäge kömek etdi

Alymlar kiçi bir göz implantyny ulanyp, ýaş makulýar degenerasiýasy (ÝMD) sebäpli görüş ukybyny ýitiren adamlaryň görşüni dikeltdiler. Enjamyň ölçegi 2×2 mm we galyňlygy 30 mikrometr bolup, operatiw ýol bilen gözüň torly perdesiniň astyna ýerleşdirilýär we ýitirilýän ýagtylyk duýgur öýjükleriniň ornuny tutýar...

düýn 10:25
3k+

Gök çaý semizlik we süýjüli diabet bilen göreşmäge kömek edýär — ylmy barlag

Gök çaý artykmaç agram we süýji keseli (diýabet) bilen göreşmekde peýdaly bolup biler. Braziliýanyň «Kruzeýru-du-Sul» uniwersitetinden professor Rozmari Ottonyň ýolbaşçylygyndaky halkara alymlar topary şeýle netijä geldi...

21.10.2025 11:07
7.7k+

Türkmenistanda brusellýozyň öňüni almak, anyklamak we gözegçilik boýunça okuw türgenleşigi geçirilýär

20–24 oktýabr aralygynda Türkmenistanda brusellýozyň öňüni almak, anyklamak we gözegçilik etmek boýunça okuw türgenleşigi geçirilýär. Bu barada Türkmenistanyň Oba hojalyk ministrliginiň Döwlet weterinariýa gullugy habar berdi...

20.10.2025 11:21
13k+

Adamyň garramagy jyns taýdan ýetişenden soň başlanýar — nemes alymlarynyň täze açyşy

Nemes alymlary adam bedeniniň garrymagynyň ribosom DNK (rDNT) bilen baglydygyny ýüze çykardylar. Bu DNK bölegi öýjükleriň ýaşamagy üçin zerur bolup, olaryň işjeňligini üpjün edýär. Barlagyň netijeleri Aging-US žurnalynyň sahypasynda çap edildi...