Tutuş dünýäniň ykdysadyýetine birden uly zyýan ýetiren pandemiýa örän “gymmata düşer”. 2021-nji ýylyň ahyryna çenli ýedi trillion dollar ýitgi bolar diýip, Ykdysady hyzmatdaşlyk we ösüş guramasy hasaplady. Analitikleriň çaklamalaryna görä, bu gezekki maliýe çökgünligi “uly çökgünlik” diýlip atlandyrylan 2008-nji ýyldaky global maliýe çökgünliginden hem ozdurar. Bu barada RIA Nowosti habar berýär.
2008-nji ýylda global jemi içerki önüm 1,83% ýokarlandy, emma eýýäm 2009-njy ýylda Ikinji jahan urşundan soň birinji gezek 2,3% kemeldi.
Ykdysady hyzmatdaşlyk we ösüş guramasy (YHÖG) 2020-nji ýylyň jemi boýunça pese gaçyşyň öň çaklanylan 6%-e derek, 4,5%-e deň bolmagyny çaklaýar.
YHÖG-nyň çaklamasy boýunça, 2021-nji ýylyň ahyryna çenli koronawirus pandemiýasy sebäpli dünýä ykdysadyýetiniň jemi ýitgisi ýedi trillion dollara ýeter. Bu ABŞ (4,1 trillion) bilen Hytaýyň (3,2 trillion) goşup alanyňdaky ýyllyk býujetine barabardyr.
Ykdysadyýet, esasan hem, ýylyň birinji ýarymynda karantin çäreleriniň çäginde kärhanalaryň köpçülikleýin togtadylmagy sebäpli uly zyýan çekdi.
Ikinji çärýek has agyr boldy, öňdebaryjy ýurtlar uly çökgünlige sezewar boldular. Şeýlelikde, ABŞ-nyň JIÖ-i 32,9%, Ýewropa Bileleşigi – 14,4% pese gaçdy. Ýewropanyň esasy döwletlerinde pese gaçma iki belgili görkezijä deň boldy, meselem, Beýik Britaniýada – minus 21,7%.
Ösen döwletleriň hökümetleri ykdysadyýeti kadaly ýagdaýa getirmek üçin, goldaw çärelerine trillionlarça dollar goýberdiler, ýöne bu ýeterlik däldi. Şeýle-de bolsa, býujet goýberilmesini bes etseň, ýagdaý has ýaramazlaşyp biler diýip, YHÖG-da belleýärler.
Aýratynam, hyzmat pudagy – ulag, güýmenje, syýahatçylyk, myhmanhana işi – zyýan çekdi. Bu pudaklary bankrot tolkuny gurşap aldy. Eger-de isleg dikelmese, onda täze tolkundan gaçyp bolmaz diýip ykdysadyýetçiler duýdurýarlar. Netijede iş orunlary ýitirilýär, garyplyk we deňsizlik ýokarlanýar. Ösüp barýan bazar ykdysadyýetli ýurtlar – has töwekgelçilikli ýagdaýda.