Koronawirusyň alty görnüşi ýüze çykaryldy

  • 22.07.2020 13:42
  • 43k+

Alymlar COVID-19 sebäpli ýüze çykýan keseliň esasy alty görnüşini belläp geçdiler. Bu barada Londonyň Patyşalyk kollejiniň gözlegine salgylanyp «Sky News» habar berýär. Muny Ria Nowosti agentligi ýetirýär.

Barlagçylar ABŞ-da we Angliýada 1600 näsagda ýüze çykan alamatlar (simptomlar) baradaky maglumatlary seljerip gördüler. Käbir kliniki ýüze çykmalaryna esaslanyp, keseliň agyr geçjekdigini çaklap boljakdygy ýüze çykaryldy. Netijede keseliň ösüş görkezijileri boýunça alty dürli topar kesgitlenildi.

Olardan ilkinji üç görnüşi alymlar şertli ýumşak diýip häsiýetlendirdiler.
Sebäbi beýle ýagdaýlarda hassalaryň diňe bir ýarymdan 4,4% -ine çenlisine dem alyş goldawy gerek boldy. Ilkinji iki «dümewpisint» görnüşiň alamatlaryna kelle agyry, üsgülewük, bokurdak agyry we ys alşyň ýitmegi degişlidir. Birinji görnüşde hassa myşsa hem-de döş agyrylaryny hem duýup biler.
Ikinji görnüşde näsagda gyzdyrma, ses gyrylmasy we işdäniň ýitmegi ýüze çykýar.
Üçünji – "aşgazan-içege" görnüşinde koronawirus, esasan, içgeçme we işdäniň ýitmegi görnüşinde ýüze çykýar.

Indiki agzaljak görnüşler alymlar tarapyndan agyr diýlip kesgitlenilýär.
Dördünji görnüş yzygiderli ýarawsyzlyga, ýadawlyga, gyzdyrma, kelle hem-de döş agyrylaryna, ys alşyň ýitmegine, üsgülewige we ses gyrylmasyna sebäp bolýar.
Bäşinji görnüş ýokarky alamatlar bilen bilelikde kelläniň bulaşmagyna, işdäniň kesilmegine, bokurdagyň hem-de myşsalaryň agyrmagyna getirýär.
Iň agyr, altynjy görnüş kelle agyry, ys alşyň ýitmegi we işdäniň kesilmegi, üsgülewük, gyzdyrma, ses gyrylmasy, bokurdak we döş agyrylary, ýadawlyk, kelläniň bulaşmagy, myşsalaryň agyrmagy, demiň gysmagy, içgeçme we garyn agyrylary ýaly köp alamatlary özünde jemleýär.
Hünärmenler keseliň altynjy görnüşi ýüze çykarylan näsaglaryň ýarysyndan gowragynyň hassahana ýerleşdirilmäge mätäçdigini, birinji görnüşi bolanlaryň arasynda diňe 16%-iniň hassahana gidýändigini bellediler. Alymlar şeýdip koronawirus görnüşleriniň kesgitlenmeginiň epidemiýa garşy göreşde uly utuş boljakdygyny we näsaglarda gaýra üzülmeleriň güýçlenmek howpuny kesgitlemäge kömek etjekdigini nygtaýarlar.

29.10.2025 10:48
1.5k+

Russiýada B gepatitini çalt anyklaýan dünýäde ilkinji ýokary duýgur test döredildi

Russiýada ilkinji gezek duýgurlygy boýunça PZR bilen deňeşdirip bolýan B gepatitini anyklaýan çalt test resmi taýdan hasaba alyndy. Bu barada Rospotrebnadzor (RF) habar berdi. Bu synag Rospotrebnadzoryň Merkezi epidemiologiýa ylmy-barlag institutynyň alymlary tarapyndan LAMP (Loop mediated isothermal amplification) tehnologiýasy esasynda işlendi...

29.10.2025 09:41
6k+

Rak keselini bejermegiň täze usuly ýarym sagatda rak öýjükleriniň 92%-ni ýok etdi

Rak häzirki wagtda dünýäde ölüme sebäp bolýan keselleriň arasynda ikinji ýerde durýar. Şonuň üçin alymlar has netijeli we howpsuz bejergi usullaryny gözlemegini dowam etdirýärler. Tehas uniwersitetiniň (Ostin) we Portu uniwersitetiniň alymlary täze tehnologiýany işläp düzdüler...

28.10.2025 10:35
3.1k+

Täze göz implanty görüş ukybyny ýitiren adamlara gaýtadan görmäge kömek etdi

Alymlar kiçi bir göz implantyny ulanyp, ýaş makulýar degenerasiýasy (ÝMD) sebäpli görüş ukybyny ýitiren adamlaryň görşüni dikeltdiler. Enjamyň ölçegi 2×2 mm we galyňlygy 30 mikrometr bolup, operatiw ýol bilen gözüň torly perdesiniň astyna ýerleşdirilýär we ýitirilýän ýagtylyk duýgur öýjükleriniň ornuny tutýar...

28.10.2025 10:25
4.4k+

Gök çaý semizlik we süýjüli diabet bilen göreşmäge kömek edýär — ylmy barlag

Gök çaý artykmaç agram we süýji keseli (diýabet) bilen göreşmekde peýdaly bolup biler. Braziliýanyň «Kruzeýru-du-Sul» uniwersitetinden professor Rozmari Ottonyň ýolbaşçylygyndaky halkara alymlar topary şeýle netijä geldi...