Ýeriň çöküşmegi sebäpli, Hytaýyň şäherleriniň ýarysyna golaýyna suw basmak howpy abanýar

  • 25.04.2024 11:57
  • 12k+

Hytaýyň gür ilatly ýerleri, deňiz derejesiniň ýokarlanmagy we gury ýeriň adatdakysyndan has çalt çökýändigi bilen baglanyşykly çynlakaý howpa duçar bolýar. Alymlar munuň öňi alynmasa, deňiz derejesinden pesde ýerleşýän şäher ýerleriniň mukdarynyň 2120-nji ýyla çenli üç esse artjakdygyny we 128 million adama täsir etjekdigini duýdurýarlar diýip, New Atlas ýazýar.

Bu şäherleşmek prosesiniň çaltlaşmagy we howanyň üýtgemegi bilen baglydyr. Şäherleşme ýerleriň çökmegine sebäp bolýar, howanyň üýtgemegi bolsa deňiz derejesini ýokarlandyrýar. Netijede, ýurduň çägi suw joşmalaryna garşy durmakdan  ejiz gelýär.


Gözleg 700 million ilaty bolan Hytaýyň 82 şäherindäki şäher ýerleriniň 45% -iniň aşak çökmegiň mese-mälim alamatlaryny görkezdi. Olaryň 16% -i, şol sanda Pekin, ýylda 10 mm ýa-da ondanam köp tizlikde çökýär. Hytaýyň başga bir uly şäheri - Şanhaý howp astyndadyr.
Ýeriň çökmegi toprakda jaýryklaryň emele gelmegine getirýär, binalara we raýat infrastrukturasyna zeper ýetirýär we suw joşma howpuny ýokarlandyrýar. Soňky onýyllyklaryň dowamynda Hytaýda ýeriň çökmegi bilen baglanyşykly tebigy betbagtçylyklar eýýäm ýylda 7,5 milliard ýuanlyk arassa ykdysady ýitgileriň çekilmegine we ýylda ýüzlerçe adamyň heläk bolmagyna sebäp boldy.
Gözlegçiler şäheriň aşak çökmeginiň öňüni almak üçin meýilnamalary we syýasatlary işläp taýýarlamaklyga çagyrýarlar.
Bu makalada gürrüň berşimiz ýaly, ABŞ-nyň köp şäherleriniň şuňa meňzeş meselä duçar bolýandygyny ýatladýarys. Indoneziýada onuň häzirki paýtagty  Jakartanyň (10 milliondan gowrak ilatly) 2050-nji ýyla çenli üçden bir böleginiň  suwuň aşagynda galmak howpynyň bardygy sebäpli, paýtagty täze gurulýan şähere - Nusantara göçürmek meýilleşdirilýär.


30.06.2025 10:53
3.7k+

Xiaomi Sony-nyň kamerasy oturdylan 40 gramlyk AI Glasses akylly äýneklerini hödürledi. Bahasy 278 dollar

Xiaomi kompaniýasy Hytaýda geçirilen uly tanyşdyryş dabarasynda AI Glasses atly akylly äýneklerini hödürledi. Enjamda wizual interfeýs ýok, diňe ses arkaly dolandyrylýar. Sensor panel sag tutaryň üstünde ýerleşýär...

24.06.2025 00:22
8.4k+

Hytaýda 11 787 sany dron ulanylyp geçirilen şüweleň Ginnesiň rekordlar kitabyna girdi

Hytaýyň Çuňsin şäherinde dünýäde iň uly dronly ýagtylyk şüweleňi geçirildi. 17-nji iýunda Ýanszy derýasynyň üstünde bir wagtyň özünde 11 787 dron asmana galdy — bu görkeziji öňki dünýä rekordyny (10 197 dron) täzeledi...

23.06.2025 13:26
8.1k+

Hytaýda kung-fu hakyndaky nusgawy filmleri emeli aň tehnologiýalarynyň kömegi bilen dikeltmek isleýärler

Hytaýyň kino gaznasy we onuň hyzmatdaşlary emeli aň tehnologiýasy arkaly söweş sungaty baradaky 100 nusgawy filmi dikeltmek boýunça giň gerimli işe başladylar. Bu barada 27-nji Şanhaý halkara film festiwalynda yglan edildi diýip, Variety ýazýar...

22.06.2025 11:49
7.3k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...