Gözleg: Soňky ýyllarda aýdymlaryň sözleri has ýönekeýleşdi we birmeňzeşleşdi

  • 30.03.2024 16:35
  • 7.6k+

1980-nji ýyldan 2020-nji ýyla çenli iňlis dilindäki ýoň bolan estrada aýdymlarynyň  seljermesi ähli meşhur žanrlaryň (rep, kantri, pop, R&B, rok) aýdymlarynyň sözleriniň has ýönekeýleşendigini we birmeňzeşleşendigini görkezdi. Bu barada Scientific Reports žurnalynda çap edilen materialda aýdylýar.

Awstriýanyň we Germaniýanyň Nýurnberg saz uniwersitetiniň alymlary 350 000-den gowrak aýdyma seljerme berdiler. Gözleg üçin maglumatlar dünýädäki iň uly aýdym ýygyndylaryndan we olaryň tekstlerinden ybarat bolan Genius web sahypasyndan, şeýle hem meşhur onlaýn aýdym-saz diňleýiş hyzmatyndan (Last.fm) alyndy.
Ilki bilen gözlegçiler dürli deskriptorlary – aýdym tekstleriniň belli bir žanrynyň we çykan ýylynyň kompozisiýalaryna mahsus sözleriniň aýratynlyklaryny kesgitlediler. Olar lirikanyň leksik, lingwistik we gurluş aýratynlyklaryny, şeýle hem tekstleriň depginini, emosional öwüşginini we çylşyrymlylygyny öwrendiler.
Gözlegiň ikinji tapgyrynda aýdymyň tekstiniň ýüze çykarylan deskriptorlarynyň, kompozisiýalaryň meşhurlygynyň (diňleniş statistikasyna we olaryň tekstiniň mazmunyna bolan garaýyşlara esaslanyp) we çykan ýylynyň arasyndaky baglanyşygy yzarlamak üçin 12 000 aýdymdan ybarat (bäş žanryň her biri üçin 2400) deňagramly toplum ulanyldy. Şeýle hem alymlar her bir reanr üçin wagtyň geçmegi bilen meşhur aýdym sözleriniň ewolýusiýasyna baha berdiler.
Netijede, tekstlerdäki üýtgeşik sözleriň sanynyň azalandygy ýüze çykaryldy. Şol bir wagtyň özünde, rep kompozisiýalarynda, tersine, üç ýa-da has köp bogunly sözleriň artandygy anyklandy. Şeýle-de bolsa, bu leksiki dürlüligiň umumy azalmagynyň öwezini dolmaýar.
Hünärmenleriň pikiriçe, aýdymlaryň mazmunynyň ýönekeýleşdirilmegi adamlaryň ünsi aýdymlarda jemlenmän, aýdym-sazy fonda diňleýänleriň köpelmegi bilen baglanyşykly bolup biler.
Aýdymlaryň sözleri has emosional we şahsy boldy. Repde emosional sözleriň ulanylyşy artdy we R&B, kantri we pop stilindäki aýdymlar has "negatiwleşdi". Umuman aýdanyňda, ähli žanrlardaky sözlerde gahar bilen baglanyşykly sözler has köp, häzirki zaman hitleri gahary, ýigrenç duýgusyny, gorkyny we gynanjy has köp beýan edýär we şadyýan sözli aýdymlar bolsa azaldy.
Gözleg iňlis dilindäki kompozisiýalar boýunça geçirilen hem bolsa, dürli dilleriň öz ösüşinde umumy kanunlara tabyn bolýandyklaryny göz öňünde tutup, kesgitlenen tendensiýalaryň beýleki diller babatynda hem dogrudygyny çaklamak bolar.
Bir tarapdan, aýdym tekstleriniň ýönekeýleşdirilmegi aýdym-sazy giň köpçülige has elýeterli edip biler. Beýleki tarapdan, aýdymlaryň diliniň garyplaşmagy medeni derejäniň peselmegine we aýdym-saz sungatynyň manysynyň daralmagyna sebäp bolup biler.

düýn 23:11
1.4k+

Xiaomi 17 Pro we 17 Pro Max üýtgeşik dizaýna – yzky panelde displeýe eýe bolar

Xiaomi tötänden diýen ýaly maglumatlaryň syzmagyna ýol berdi: kompaniýanyň resmi akkaunty Weibo sosial ulgamynda gysga wagtlyk profil suratyny geljekki Xiaomi 17 Pro Max-yň renderi bilen çalyşdy. Suratyň tiz wagtdan aýrylandygyna garamazdan, ol muşdaklaryň we KHBS-iň arasynda ýaýrap ýetişdi...

düýn 16:51
1.7k+

“Emmi” baýragynyň gowşurylyş dabarasyna 7,4 mln adam tomaşa etdi

CBS kanalynda 77-nji “Emmi” telewizion baýragynyň gowşurylyş dabarasynyň ýaýlymyna 7,4 mln adam tomaşa etdi. Bu ABC-de ýaýlyma berlen geçen ýylky dabara bilen deňeşdirilende 8% köpdür. Şol wagt ol 2021-nji ýyldan bäri iň meşhur dabara bolupdy diýip, Variety ýazýar...

düýn 09:46
5.2k+

Xiaomi iPhone bilen bäsleşmek üçin 16-njy seriýanyň üstünden böküp, Xiaomi 17-ni çykarar

Xiaomi kompaniýasy şu aý täze flagman smartfonlary bolan Xiaomi 17 Pro-ny we Xiaomi 17 Pro Max-y hödürlär. Öndüriji garaşylýan Xiaomi 16 modelini çykarmagyň ýerine, nomerini üýtgetmek we enjamlary iPhone 17 bilen deň bolar ýaly göni 17-nji seriýa geçmek kararyna geldi diýip, Bloomberg ýazýar...

düýn 09:29
2.4k+

Netflix “Jadygöý” serialynyň dördünji möwsüminiň çykjak senesini aýdyp, tizeri hödürledi

Netflix опубликовал официальный тизер четвёртого сезона «Ведьмака» и раскрыл, что премьера состоится 30 октября 2025 года. Теперь роль главного героя Геральта вместо Генри Кавилла будет исполнять Лиам Хемсворт...