Ginnesiň rekordlar kitaby Ýeriň taryhyndaky iň uly köli atlandyrdy. Ol Türkmenistana çenli uzapdyr

  • 24.12.2023 13:54
  • 25k+

Ginnesiň rekordlar kitaby gadymy Paratetis deňzini Ýeriň taryhynda iň uly köl diýip atlandyrdy. Kölüň ululygy heniz 2021-nji ýylda kesgitlenipdi, ýöne rekord ýaňy-ýakynda tassyklandy diýip, MIR 24 habar berýär.

Niderlandlardaky Utreht uniwersitetiniň alymlarynyň Braziliýadan, Russiýadan we Germaniýadan kärdeşler bilen bilelikde geçiren hasaplamalaryna görä, gadymy Paratetisiň suwlary 2,8 million inedördül kilometr meýdany eýeläpdir, bu häzirki Ortaýer deňzinden has uludyr.
Çen bilen 11 mln ýyl mundan ozal bar bolan bu howdan günbatarda Alp daglaryndan gündogarda Türkmenistana çenli uzalypdyr. Şol bir wagtyň özünde, onda häzirki kölleriň ählisini bilelikde alanyňdan 10 esse köp suw saklanypdyr. Haçan-da Paratetis gurap başlanda, onuň ýerinde üç deňiz – Gara, Hazar we Aral deňizleri döreýär.
Gözlegçiler kölüň ululygyny kesgitläp, dürli tehnologiýalaryň we gurallaryň kömegi bilen onuň taryhyny dikeltdiler. Şol sanda olar suwasty relýefiň 3D-kartalaryny düzdüler we onuň ýerleşýän ýerinde tektoniki işjeňligi öwrendiler. Alymlaryň pikiriçe, howdanyň ýitmeginiň sebäbi klimat üýtgemeleri bolupdyr. Netijede, Paratetis göwrüminiň üçden birini ýitirýär, suwuň derejesi bolsa 250 metr peselýär.
Alymlar Paratetisiň öwrenilmeginiň häzirki deňizlere we köllere howp salýan üýtgemeleri çaklamaga kömek etjekdigine ynanýarlar.


düýn 14:54
8.5k+

Birinji ýarymynda ýagyş, +39 gradus yssy...: Türkmenistanda hepdelik howa maglumaty (09.06 - 15.06)

Türkmenistanyň Daşky gurşawy goramak ministrliginiň Gidrometeorologiýa gullugynyň ýurdumyzda şu hepdäniň dowamynda boljak howanyň ýagdaýy barada maglumat berdi. Aşgabatda üýtgäp durýan bulutly howa bolup, hepdäniň birinji ýarymynda ýagyş ýagar...

07.06.2025 19:34
6.9k+

Tom Kruz ot alan paraşýut bilen 16 gezek böküp, Ginnesiň rekordyny goýdy

Aktýor Tom Kruz ot alan paraşýut bilen 16 gezek böküp, Ginnesiň rekordlar kitabyna girmegi başardy. Howply hokga (trýuk) franşizanyň «Missiýa ýerine ýetirmesiz: Ahyrky hasaplaşyk» («Mission: Impossible – The Final Reckoning») atly sekizinji filminiň surata düşürilýän wagty ýerine ýetirildi...

06.06.2025 16:07
5.2k+

Serdar Berdimuhamedow türkmen halkyny Gurban baýramy bilen gutlady

Prezident Serdar Berdimuhamedow Türkmenistanyň halkyny umumadamzat gymmatlyklaryny baýlaşdyrýan hem-de belent ynsanperwerlik gatnaşyklaryny pugtalandyrýan Gurban baýramy bilen gutlady. "Jemgyýetimiziň ruhy sagdynlygy, milletimiziň ahlak kämilligi biziň esasy maksadymyzdyr...

06.06.2025 09:16
6.6k+

11 ýaşly Kaleb Stýuard dünýäde iň ýaş ruhlandyryjy spiker diýlip ykrar edildi

ABŞ-dan 11 ýaşly Kaleb Stýuard resmi taýdan dünýäde iň ýaş ruhlandyryjy spiker boldy. Ginnesiň rekordlar kitabynda habar berlişi ýaly, ol ynanmak barada özüniň ilkinji sözüni Tallahassidäki ALARM halkara buthanasynda 3 ýyl 307 gün ýaşynda aýtdy...