Pandemiýa howany az-kem arassalasa-da, topragy we suwlary hapalaýar

  • 13.08.2020 13:15
  • 18k+

Hünärmenleriň bellemegine görä, koronawirus pandemiýasy bilen baglanyşykly çäklendirmeleriň kabul edilmegi netijesinde dünýäde bug gazlarynyň zyňyndylary 5%-e çenli azaldy. Şunuň bilen baglylykda, köp ýurtda ykdysady işjeňligiň peselmegi netijesinde, pandemiýanyň planetanyň howasyna oňyn täsir edip biljekdigi baradaky çaklamalar ýüze çykdy. Şeýle-de bolsa, COVID-19 garşy göreşe gönükdirilen çäreleriň hemmesi-de daşky gurşawa oňyn täsir edip barmaýar.

Plastiki lukmançylyk örtükleri, rezin ellikler, azyk önümleri üçin gaplar we zyýansyzlandyryjy serişdelerden boşan plastik gaplar ýaly bir gezek ulanylýan önümleriň ulanylyşynyň ýokarlanmagy daşky gurşawyň hapalanmagyna we planetanyň ekologiýasyna howp salýar.

Maglumat hökmünde belläp geçsek, 2019-njy ýylda bir gezek ulanylýan örtükleriň dünýädäki satuwy 800 million dollar barabar boldy. 2020-nji ýylda bolsa, bu görkeziji eýýäm, takmynan, 166 milliard dollara ýetdi.

Birleşen Milletler Guramasynyň Söwda we ösüş konferensiýasynyň (UNCTAD) hasabatynda sosial aradaşlygyň netijesinde köp sanly gaplaýyş materiallaryna gaplanan öýe eltip berilýän gündelik iýmit önümleriniň möçberiniň ep-esli artdyrandygyna we plastiki galyndylaryň köpelmegine ünsi çekildi.
UNCTAD-yň Halkara Söwda müdiri Pamela Koke-Hamilton:

"Plastiki hapalanma, koronawirus döremezinden ozal hem planetamyz üçin esasy howplardan biri bolupdy. Adamlaryň howpsuzlygyny üpjün etmek we keseliň öňüni almak üçin öndürilen önümleriň gündelik sarp edilmek ýagdaýy ep-esli agyrlaşdyrdy" - diýip belledi.

“EpochTimes”-yň infografikasyna görä, rezin önümleriň çüýremegi üçin takmynan 65 ýyl gerek. Adamlar tarapyndan her gün ulanylýan plastik haltalar tebigatda 100 ýyldan 200 ýyla çenli wagtlap dargaýar. Şol bir wagtyň özünde, galyndylaryň dargamagy netijesinde emele gelýän maddalar topraga we ýerasty suwlara düşýär, bu ösümlikleriň we ot-çöpleriň "saglygyna" täsir edýär.
Hünärmenler eli ýygy-ýygydan ýuwup durmagy hem-de antiseptiklere derek bir gezek ulanylýan ellikleri iň oňat alternatiwa hasaplaýarlar. Şeýle hem bir gezek ulanylýan örtükleriň ýerine ýuwup, gaýnadyp we ütükläp bolýan gaýtadan ulanylýan örtükleri ulanmagy maslahat berýärler.

25.08.2025 13:42
9.2k+

Aý Günüň golaýyndan geçdi: teleskoplar Gün tutulmasyna taýýarlygy düşürip ýetişdiler

23-nji awgustda Aý Günüň ýanyndan geçdi. Bu hadysany GOES-19 kosmos apparatyna ornaşdyrylan SUVI Gün teleskoplary ýazga aldy. Suratlar we wideo ýazgylar Aşgabat wagty bilen irden sagat 10 töwereginde, astronomik täze Aý döwründen takmynan bir sagat öň düşürildi...

22.08.2025 18:54
3k+

Kaliforniýadaky gurakçylyk 2025-nji ýylda badam hasylynyň azalmagyna getirer

2025-nji ýylda badam hasyly Kaliforniýadaky gurakçylyk sebäpli ep-esli azalar, çünki bu ýerde badamyň global möçberiniň, takmynan, 80%-i ösdürilip ýetişdirilýär diýip, The Telegraph ýazýar. Ýagdaý köp ýurtlarda çörekçileri we süýjülik öndürijileri adaty reseptlere gaýtadan seretmäge mejbur eder...

21.08.2025 19:48
13k+

Gün özünden uly plazma zyňdy

20-nji awgustda astronomlar soňky ýyllaryň iň uly Gün hadysalarynyň birini hasaba aldy: Günüň günorta polýusyndan uly protuberanes zyňyldy. Onuň uzynlygy, takmynan, 1,5 mln kilometr boldy, bu bolsa Günüň öz diametrinden (takmynan, 1,4 mln km) hem uludyr...

18.08.2025 15:56
3.6k+

Günde tegmilleriň sany ep-esli azaldy, ol alawlama işjeňligini gowşadyp biler

Günüň Ýere bakýan tarapynda Gün tegmilleri asla galmady diýen ýaly. Bu barada RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy habar berdi. Hünärmenleriň maglumatlaryna görä, ýokary takyklykdaky suratlarda häzir dört sany tegmilli ýeri görmek bolýar...