Afrika täze ummanyň döreýändigi sebäpli iki bölege bölünýär

  • 19.07.2020 14:37
  • 20k+
Afrika täze ummanyň döreýändigi sebäpli iki bölege bölünýär

Tektoniki daşlaryň jaýrylmagy sebäpli afrika yklymy ahyrynda ikä bölüner. Onuň bölekleriniň arasynda täze umman emele gelýär. Bu uzak geljekde bolup geçer, ýöne hadysa eýýäm başlady. Bu barada runews24.ru habar berýär.

Iki daş, çak edilişine görä, 5 ýa-da 10 million ýyldan soň jaýrylar. Ýöne bu geologiki hadysa 15 ýyl mundan öň başlady. Efiopiýa çölünde uzynlygy 56 kilometr bolan jaýryk peýda boldy. Bu Afaryň golaýynda bolup geçdi.
Alymlar bu fenomeni öwrenýärler we olar afrikan hem-de arap tektoniki daşlar ýuwaş-ýuwaşdan bölünýär diýen netijä geldiler. Sebitde iki sany tektoniki daşlar ýerleşýär: arap we afrikan, olaryň soňkusy nubiýa we somali daşlaryndan hem ybarat. Ähli daşlar dürli tizlik bilen hereket edýärler. Arap daşynyň ýylda 2,5 santimetrden gowrak süýşýän wagtynda, afrikan daşynyň segmentleriniň tizligi ýylda 0,5-dan 1,2 santimetre çenli üýtgeýär. Öň olaryň dargamagy Aden aýlagynyň we Gyzyl deňziň ýüze çykmagyna getirdi. Olar ahyrynda täze umman bolar diýip, Beýik Britaniýadan alym Kristofer Mur hasaplaýar. Ol Gündogar Afrikanyň bu bölegi geljekde aýratyn yklym bolar diýip çaklaýar. Häzirki wagtda alymlar bu fenomene has gowy düşünmek üçin dürli barlaglary geçirýärler. 
Bu hereketiň sebäpleri heniz anyk belli däl, ýöne köp hünärmenler olary sebitdäki wulkan hereketleri bilen baglanyşdyrýarlar. Geologlaryň pikiriçe, magmanyň ulalýan göwrüminiň basyşynyň güýçlenmegi bu hadysany döreden bolmagy ahmal.

04.10.2024 16:14
11k+

X9.1 derejeli güýçli Gün partlamasy bolup geçdi

3-nji oktýabrda Günde 2017-nji ýyldan bäri iň güýçli partlama bolup geçdi. Bu barada RYA-nyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasy habar berdi. Partlama Aşgabat wagty bilen 17:00-da Gün...

03.10.2024 23:17
7.8k+

Asmanda otly halka: 2024-nji ýylyň iň soňky Gün tutulma hadysasy tamamlandy

2024-nji ýylyň iň soňky Gün tutulma hadysasy tamamlandy. Bu astronomiki hadysa 2-nji oktýabrda bolup geçdi we ýylyň ikinji Gün tutulmasy boldy. Bu gezek ol halka şekilli boldy, ýagny Aý Ýer bilen Günüň arasyndan...

02.10.2024 19:01
5.8k+

Ewerest soňky 100 müň ýylda 10-50 m ösdi we ösmegini dowam etdirýär

Ýeriň iň beýik nokady bolan Ewerest dagy soňky 100 müň ýylda 10-50 metr ösdi. Bu Gimalaý daglarynda derýalaryň özara täsiri netijesinde ýüze çykan seýrek geologik proses bilen baglanyşykly diýlip, “Nature Geoscience”...

02.10.2024 18:07
12k+

Günde güýçli partlama boldy. Ol ýakyn günlerde magnit hadysasynyň täsirini güýçlendirip biler

2-nji oktýabra geçilen gije Günde güýçli X7.1 partlamasy bolup geçdi. Onuň dowamlylygy 31 minuda ýetdi diýip, Amaly geofizika institutyna salgylanyp, TASS habar berýär. Hadysa 3842 (S16E16) Gün tegmiliniň töwereginde...