Afrika täze ummanyň döreýändigi sebäpli iki bölege bölünýär

  • 19.07.2020 14:37
  • 20k+

Tektoniki daşlaryň jaýrylmagy sebäpli afrika yklymy ahyrynda ikä bölüner. Onuň bölekleriniň arasynda täze umman emele gelýär. Bu uzak geljekde bolup geçer, ýöne hadysa eýýäm başlady. Bu barada runews24.ru habar berýär.

Iki daş, çak edilişine görä, 5 ýa-da 10 million ýyldan soň jaýrylar. Ýöne bu geologiki hadysa 15 ýyl mundan öň başlady. Efiopiýa çölünde uzynlygy 56 kilometr bolan jaýryk peýda boldy. Bu Afaryň golaýynda bolup geçdi.
Alymlar bu fenomeni öwrenýärler we olar afrikan hem-de arap tektoniki daşlar ýuwaş-ýuwaşdan bölünýär diýen netijä geldiler. Sebitde iki sany tektoniki daşlar ýerleşýär: arap we afrikan, olaryň soňkusy nubiýa we somali daşlaryndan hem ybarat. Ähli daşlar dürli tizlik bilen hereket edýärler. Arap daşynyň ýylda 2,5 santimetrden gowrak süýşýän wagtynda, afrikan daşynyň segmentleriniň tizligi ýylda 0,5-dan 1,2 santimetre çenli üýtgeýär. Öň olaryň dargamagy Aden aýlagynyň we Gyzyl deňziň ýüze çykmagyna getirdi. Olar ahyrynda täze umman bolar diýip, Beýik Britaniýadan alym Kristofer Mur hasaplaýar. Ol Gündogar Afrikanyň bu bölegi geljekde aýratyn yklym bolar diýip çaklaýar. Häzirki wagtda alymlar bu fenomene has gowy düşünmek üçin dürli barlaglary geçirýärler. 
Bu hereketiň sebäpleri heniz anyk belli däl, ýöne köp hünärmenler olary sebitdäki wulkan hereketleri bilen baglanyşdyrýarlar. Geologlaryň pikiriçe, magmanyň ulalýan göwrüminiň basyşynyň güýçlenmegi bu hadysany döreden bolmagy ahmal.

18.12.2025 11:45
11k+

Türkiýäniň Mermer deňziniň suwy gysga wagtyň içinde kenardan 20 metr çekildi

Türkiýäniň Tekirdag welaýatynyň Marmaraereglisi şäheriniň ýaşaýjylary Mermer deňziniň suwunyň kenarýakadan birden 20 metr çekilendigi barada habar berdiler. Netijede, 16-njy dekabrda kenarýakada çäge adajyklary emele geldi diýip, Haberturk teleýaýlymy habar berýär...

17.12.2025 09:17
10k+

Braziliýada tupan wagty Azatlyk heýkeliniň birnäçe metrlik nusgasy ýykyldy

Braziliýanyň Guaýba şäherinde (Riu-Grandi-du-Sul ştaty) Havan uniwermagynyň öňünde oturdylan Azatlyk heýkeliniň 35 metrlik nusgasy ýykyldy. Waka 15-nji dekabrda güýçli tupan wagty bolup geçdi. G1 neşiriniň şäher häkimi Marselo Maranata salgylanyp habar bermegine görä, ýadygärligiň 24 metrlik ýokarky bölegi ýumruldy...

16.12.2025 09:48
8.2k+

Aýa bir sagatda üç meteorit baryp urdy

15-nji dekabra geçilen gije Aýyň üstüne üç meteoritiň gaçyşy hasaba alyndy. Hadysa bir sagatdan az wagtyň içinde bolup geçdi. Seýrek çaknyşma seriýasy iň kuwwatly meteor akymlarynyň biri bolan Geminidiň iň ýokary işjeňligi bilen baglanyşyklydyr diýip, ýaponiýaly astronom-höwesjeň Daiçi Fuji habar berdi...

15.12.2025 17:38
13k+

Hindistanda goýy tüsse sebäpli 100-den gowrak awiagatnaw ýatyryldy, ýene 300 sanysy gijikdirildi

Hindistanda daş-töweregiň görünmezligine getiren we ulag gatnawlaryna zyýan ýetiren goýy tüsse sebäpli 100-den gowrak awiagatnaw ýatyryldy, ýene 300-e golaýy bolsa gijikdirildi. Nýu-Delide we onuň golaýyndaky sebitlerde ýagdaý has kynlaşdy, bu ýerde goýy zäherli tüsse ulag gatnawyny bökdedi diýip, NDTV habar berýär...