Ýere şäher ululygyndaky asteroidleriň gaçandygy anyklanyldy

  • 14.07.2021 12:15
  • 19k+

Alymlar ir döwürlerde Ýere ululy-kiçili jisimler gaçypdyr diýip çaklaýarlar. Indi bolsa olar planeta gaçan käbir asteroidleriň häzirki zaman şäherleriniň ululygynda bolan bolmagynyň mümkindigini anykladylar. Bu barada ferra.ru habar berdi.

Gynansagam, Ýerde del jisimler bilen çaknyşmagyň krater görnüşindäki yzlary ýok diýen ýaly. Olar plitalaryň hereketi we atmosfera hadysalary sebäpli ýitip gidýärler. Şeýle-de bolsa, käbir dag jynslarynda çaknyşma alamatlary saklanyp galypdyr.
Bu alamatlar alymlara täze urgy akymynyň modelini döretmäge kömek etdi. Barlagçylar 3,5-2,5 milliard ýyl ozal Ýere del jisimleriň ozal pikir edişinden 10 esse köp düşen bolmagy mümkin diýen karara geldiler. Aýdylmagyna görä, olaryň käbiri has ullakan bolupdyr. Umuman alanyňda planetamyza, ortaça, her 15 million ýyldan uly asteroidler gaçýar diýip, alymlar pikir edýärler.


23.12.2025 18:00
4.7k+

Gadymy ösümlikler güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, mör-möjekleri özüne çekmek üçin gozalaryny gyzdyrypdyrlar

Biologlaryň halkara topary ösümlikleriň, güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, ýylylyk ýaýratma — "görünmeýän ýagtylyk" — arkaly mör-möjekleri özüne çekendigini anyklady. Bu açyş mezozoý eýýamynda agdyklyk eden, infragyzyl yşaratlara esaslanýan aragatnaşyk kanalynyň bolandygyny subut edýär...

21.12.2025 13:20
3.4k+

Fizikler eliňde ody saklamaga mümkinçilik berýän dury materialy oýlap tapdylar

Boulderdäki Kolorado uniwersitetiniň fizikleri binalary ýylatmagyň usullaryna düýpli täsir edip biljek MOCHI diýlip atlandyrylýan dury ýylylyk izolýasiýa materialyny döretdiler. Bu özboluşly oýlap tapyş barada Science žurnalynda habar berildi...

17.12.2025 11:16
2.5k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

17.12.2025 11:12
4.3k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...