Ýere şäher ululygyndaky asteroidleriň gaçandygy anyklanyldy

  • 14.07.2021 12:15
  • 19k+

Alymlar ir döwürlerde Ýere ululy-kiçili jisimler gaçypdyr diýip çaklaýarlar. Indi bolsa olar planeta gaçan käbir asteroidleriň häzirki zaman şäherleriniň ululygynda bolan bolmagynyň mümkindigini anykladylar. Bu barada ferra.ru habar berdi.

Gynansagam, Ýerde del jisimler bilen çaknyşmagyň krater görnüşindäki yzlary ýok diýen ýaly. Olar plitalaryň hereketi we atmosfera hadysalary sebäpli ýitip gidýärler. Şeýle-de bolsa, käbir dag jynslarynda çaknyşma alamatlary saklanyp galypdyr.
Bu alamatlar alymlara täze urgy akymynyň modelini döretmäge kömek etdi. Barlagçylar 3,5-2,5 milliard ýyl ozal Ýere del jisimleriň ozal pikir edişinden 10 esse köp düşen bolmagy mümkin diýen karara geldiler. Aýdylmagyna görä, olaryň käbiri has ullakan bolupdyr. Umuman alanyňda planetamyza, ortaça, her 15 million ýyldan uly asteroidler gaçýar diýip, alymlar pikir edýärler.


14.07.2025 17:12
6.8k+

Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr...

14.07.2025 10:44
2k+

Paleontologlar gadymy süýdemdirijiniň täze görnüşini açdy. Ol 143 mln ýyl ozal ýaşapdyr

Paleontologlar dügür dişlileriň toparyndan mezozoý süýdemdirijisiniň täze nesline we görnüşine häsiýetnama berdi. Onuň dişleriniň daşa öwrülen galyndylary Beýik Britaniýada tapyldy. Takmynan, 143 mln ýyl ozal ýaşan bu jandar Novaculadon mirabilis adyny aldy diýlip, Proceedings of the Geologists’ Association žurnalynda habar berilýär...

13.07.2025 19:23
2.3k+

Alymlar ýaralary bitirmek üçin guşuň düwünçek dokumalaryny ulanmagy teklip edýärler

Demirgazyk-Kawkaz federal uniwersitetiniň alymlary ýara bitiriji dermanlary döretmek üçin guşuň düwünçek dokumalaryndan edilen peptidleri ulanmagy teklip etdiler. Işläp taýýarlama melhemleriň, gelleriň we suwuk plastyrlaryň bir toparynyň çykarylmagy bilen tamamlanar...

13.07.2025 18:57
3.6k+

Mum güýeleriniň gurçuklarynyň plastigi iýip, ýag görnüşinde öz organizminde toplaýandyklary ýüze çykaryldy

Alymlar uly mum güýeleriniň (Galleria mellonella) gurçuklarynyň polietileni metabolik taýdan işläp (siňdirip), ony birnäçe günüň dowamynda öz bedeninde lipid (ýag) görnüşinde toplap bilýändiklerini ýüze çykardylar...