Arktikada buzlaryň örän çalt ereýändigi ýüze çykaryldy

  • 09.06.2021 21:08
  • 14k+

Norwegiýanyň, ABŞ-nyň, Kanadanyň we Beýik Britaniýanyň alymlaryndan düzülen halkara topar Arktikada deňiz buzlarynyň ozal hasaplananyndan iki esse çalt ereýändigini ýüze çykardy. «The Cryosphere» žurnalynda çap edilen makala esaslanyp, bu barada lenta.ru habar berýär.

Gözegçiler buzlaryň suwa çümmegi we gar örtükleri barada täze alnan maglumatlar esasynda deňiz buzlarynyň 2002-2018-nji ýyldaky galyňlyklaryny hasapladylar. Görnüşi ýaly, Arktikanyň töwereklerindäki deňizleriň ýedisinden dördüsiniň buzlarynyň galyňlygy 60-dan 100 göterime çenli ýukalýar. Munuň özi hemra radiolokasiýa uzynlyk ölçegleri arkaly alnan adaty klimat maglumatlaryndan has ýokarydyr.  
Alymlaryň aýtmagyna görä, deňiz buzlarynyň galyňlygy Arktikadaky klimatyň heläkçilikli derejede üýtgeýändiginiň duýgur görkezijisidir. Hut şu sebitde howanyň ählumumy maýlamagy örän ýiti duýulýar we adaty temperatura rekord derejede ýokarlanýar. Bu bolsa tutuş buzluklaryň, şol sanda deňziň buz örtükleriniň eremegini çaltlandyrýar. Umumy meýilleri ýaşyrýan ýyllyk üýtgäp durmalara garamazdan, alymlar gyşyň ýedi aýynyň altysy boýunça buz örtükleriniň görnetin ýukalýandygyny statistiki taýdan kesgitlediler.  


10.07.2025 11:35
5.2k+

ESA kosmosdan Ortaýer deňziniň näderejede gyzýandygyny görkezdi

Ýewropadaky aşa yssy howa hatda kosmosdan hem aýdyň görünýär. Ýewropa kosmos agentligi (ESA) Ortaýer deňzi sebitindäki gury ýerleriň we suwuň üstki temperaturasynyň ýokarlanýandygyny görkezýän emeli hemra suratyny çap etdi...

08.07.2025 10:25
4.8k+

Dünýäde CO₂ zyňyndylary rekord derejede 40,8 milliard tonna ýetdi

Geçen ýyl dünýäde kömürturşy gazynyň zyňyndylary CO₂ ekwiwalentinde 40,8 milliard tonna ýetdi. Bu barada Energetika instituty (EI) tarapyndan neşir edilen “2025-nji ýylda dünýä energetikasynyň san maglumatyna syn” atly täze hasabatda aýdylýar...

27.06.2025 20:25
15k+

Dünýäniň iň gurak ýerleriniň biri bolan Atakama çölüni gar örtdi

Çiliniň demirgazygynda Atakama çölünde gar ýagdy. Bu çöl Ýer ýüzünde iň gurak sebitleriň biri hökmünde tanalýar. Şeýle-de bolsa, bu seýrek hadysa ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) obserwatoriýasynyň sosial ulgamlarynda paýlaşylan wideolarynda görkezildi...

16.06.2025 14:19
7.2k+

2025-nji ýylyň maý aýy umman gözegçiliginiň taryhynda ikinji iň yssy aý boldy

2025-nji ýylyň maý aýynda dünýä ummanynyň üstüniň ortaça temperaturasy 20,79 gradus boldy – bu gözegçiligiň taryhynda ikinji iň ýokary görkezijidir diýip, Ýewropanyň Copernicus gullugy habar berýär. 2024-nji ýylyň maý aýynda goýlan rekord dereje bu görkezijiden bary-ýogy 0,14 gradus ýokarydy...