Howanyň üýtgemegi kölleri adam saglygy üçin howply etdi

  • 14.04.2021 15:21
  • 15k+

"Science Alert" neşiri amerikan alymlarynyň gök-ýaşyl suwotulary öwrenmäge gönükdirilen ylmy barlaglarynyň netijeleri barada material çap etdi. Oňa laýyklykda, alymlar howanyň üýtgemegi kölleri ölüm howply derejä ýetirdi diýen netijä geldiler. Bu barada ferra.ru habar berdi.

Howanyň üýtgemegi we oba hojalyk galyndylarynyň suw howdanlaryna akdyrylmagy netijesinde dörän gök-ýaşyl suwotularyň işjeň güllemeginiň ölüm howply toksinleriň atmosfera düşmegine sebäp bolýandygy ýüze çykardy. Suwotular adam saglygyna howp salýan anatoksin bölüp çykarýar. Olar, hususan-da, demiň gysmagyna, myşsalaryň spazmyna, damaryň çekmegine sebäp bolýar we dem alşyň togtamagy görnüşinde ölüm howpludyr. Sianobakteriýalar ýyly we ýokumly suwda işjeň köpelýärler.
Barlagyň çäginde alymlar käbir ýagdaýlarda anatoksin howa-da aralaşyp bilýär diýen netijä geldiler. Beýle netijä 2019-njy ýylda Massaçusets ştatynyň Kapaum howzunyň gyrasynda hünärmenler onuň ýokary konsentrasiýasyny - bir millilitr üçin 21 nanogramy ýazga alandan soň gelindi. Alymlar sianotoksinlerden dem almagyň saglyga zyýanlydygyny duýdurdylar.

16.09.2025 19:57
6.3k+

Hindi inženerleri uçarlar üçin “howa ýassyklaryny” oýlap tapdy

Hindi inženerleri uçarlar üçin täze howpsuzlyk ulgamyny döretdi – olar uçaryň fýuzelýažyny heläkçilik wagtynda açylyp, aşak gaçyşy ýumşatjak ägirt ýassyklar bilen örtmegi teklip edýär. Bu pikir şu ýylyň iýunynda Air India kompaniýasynyň uçary heläkçilige uçrandan soň peýda boldy...

15.09.2025 18:02
5.1k+

Astronomlar “gara ýyldyzlaryň” bardygynyň alamatlaryny tapdylar

Maks Plankyň astronomiýa institutynyň (MPIA) astronomlary irki Älemde "gara ýyldyzlar" diýilýänleriň bardygynyň alamatlaryny habar berdiler. Bu obýektler käbir gadymy galaktikalaryň adatdan daşary uly massasyny we gara girdaplaryň çalt ösüşini düşündirip bilerdi...

15.09.2025 17:55
4.1k+

Ýerdäki çöllerden alnan bakteriýalaryň Aý we Mars topragynda ýaşap biljekdigi anyklanyldy

Ýerdäki çöllerde tapylan Chroococcidiopsis görnüşli sianobakteriýalar Aý we Mars topragynda ýaşamaga ukyplydygyny görkezdiler. Italiýanyň kosmos gullugynyň (ASI) barlagçylary ReBUS taslamasynyň çäklerinde şeýle netijä geldiler...

15.09.2025 09:54
4.8k+

Hytaý alymlary ilkinji gezek dinozawr ýumurtgalarynyň takyk ýaşyny kesgitledi

Hytaý alymlary ilkinji gezek ýurduň merkezi böleginde tapylan dinozawrlaryň ýumurtgalarynyň ýaşyny takyk kesgitlemegi başardy. Science XXI neşiriniň maglumatlaryna görä, täze çemeleşme hek döwrüniň klimatyny has çuň öwrenmäge mümkinçilik berer...