Yssy howa ýaşaýyş üçin howply diýlip ykrar edildi

  • 16.03.2021 00:46
  • 13k+

«Proceedings of the Royal Society B» neşiri Şwesiýanyň Uppsala uniwersitetiniň alymlarynyň ylmy gözlegleriniň netijelerini paýlaşdy. Bu gözlegiň netijesinde, yssy howa ýaşaýyş üçin howply diýlen netijä gelindi. Bu barada ferra.ru habar berdi.

Barlagçylar yssy howa beloklaryň işleýşine täsir edýän howply genetiki üýtgeşmelere sebäp bolýar diýip hasap etdiler. Bu täsir organizmleriň täze gurşawda uýgunlaşmak we ýaşamak ukybyna hem täsir edýär.
Alymlar beloklaryň işleýşiniň nazaryýet modellerini dürli ýaşaýyş ýerlerinde mutasiýalaryň dürli ýaşaýyş görnüşlerine täsiri baradaky maglumatlar bilen bilelikde öwrendiler. Şeýlelik bilen, hünärmenler üýtgeýän gurşawda mutasiýa ýüze çykmazdan öň we soň organizmleriň durmuşynyň nähili üýtgändigini hasaba aldylar.
Netijede, daşky gurşawyň ýokary temperaturasy sebäpli zyýanly mutasiýa täsiriniň artýandygy ýüze çykdy. Şeýle hem barlagçylar, Ýeriň global temperaturasynyň 2-4 gradus ýokarlanmagynyň janly organizmleriň tropiki görnüşlerinde DNK-nyň üýtgemeginden iki esse ýaramaz netijelere sebäp boljakdygyny anykladylar.

16.09.2025 19:57
6.3k+

Hindi inženerleri uçarlar üçin “howa ýassyklaryny” oýlap tapdy

Hindi inženerleri uçarlar üçin täze howpsuzlyk ulgamyny döretdi – olar uçaryň fýuzelýažyny heläkçilik wagtynda açylyp, aşak gaçyşy ýumşatjak ägirt ýassyklar bilen örtmegi teklip edýär. Bu pikir şu ýylyň iýunynda Air India kompaniýasynyň uçary heläkçilige uçrandan soň peýda boldy...

15.09.2025 18:02
5.1k+

Astronomlar “gara ýyldyzlaryň” bardygynyň alamatlaryny tapdylar

Maks Plankyň astronomiýa institutynyň (MPIA) astronomlary irki Älemde "gara ýyldyzlar" diýilýänleriň bardygynyň alamatlaryny habar berdiler. Bu obýektler käbir gadymy galaktikalaryň adatdan daşary uly massasyny we gara girdaplaryň çalt ösüşini düşündirip bilerdi...

15.09.2025 17:55
4.1k+

Ýerdäki çöllerden alnan bakteriýalaryň Aý we Mars topragynda ýaşap biljekdigi anyklanyldy

Ýerdäki çöllerde tapylan Chroococcidiopsis görnüşli sianobakteriýalar Aý we Mars topragynda ýaşamaga ukyplydygyny görkezdiler. Italiýanyň kosmos gullugynyň (ASI) barlagçylary ReBUS taslamasynyň çäklerinde şeýle netijä geldiler...

15.09.2025 09:54
4.8k+

Hytaý alymlary ilkinji gezek dinozawr ýumurtgalarynyň takyk ýaşyny kesgitledi

Hytaý alymlary ilkinji gezek ýurduň merkezi böleginde tapylan dinozawrlaryň ýumurtgalarynyň ýaşyny takyk kesgitlemegi başardy. Science XXI neşiriniň maglumatlaryna görä, täze çemeleşme hek döwrüniň klimatyny has çuň öwrenmäge mümkinçilik berer...