Kanadaly-eýranly modelýer Roýa Agigi Britan Kolumbiýa uniwersitetiniň (UBC) alymlary bilen bilelikde biodegrirlenip bilýän matany oýlap tapdy. Suwotulardan we biotehnologik goşundylardan taýýarlanan “janly” material Biogarmentry diýlip atlandyryldy. Ol fotosintez hadysasyny geçirip, töwerekdäki howany arassalap bilýär. Bu barada 360tv.ru habar berýär.
Işläp düzüjileriň pikiriçe, bu ilkinji janly we fotosintezleýji dokma önüm. Ol ýarym dury mata meňzeş. Materialyň prototipi synaglaryň irki tapgyrynda ýerleşýär we häzirlikçe köpçülikleýin öndürilmekden uzakda, ýöne olar dokma senagatyny alternatiw matalaryň kömegi bilen ägirt uglerod yzyny azaltmak mümkinçiligi barada pikirlendirip bilerler.
CNN telekanalynyň bellemegine görä, moda pudagy – Ýer ýüzünde bar bolan ekologik taýdan iň zyýanly pudaklaryň biri. BMG-niň Daşky gurşaw boýunça maksatnamasynyň maglumatlaryna görä, dokma senagatynyň CO2 zyňyndylary her ýylda milliard tonna barabar bolýar – bu ähli halkara howa gatnawy bilen gämi gatnawyndan hem köpdür. Dünýä ummanynyň dokma süýümlerinden mikroplastikler we zäherleýji himiki maddalaryň ulanylmagy bilen hapalanýandygyny hem bellemek gerek. Iň ýönekeý nah futbolka ulanylan wagtynda 15 kg töweregi kömürturşy gazyny çykarýar.
ABŞ-nyň Daşky gurşawy goramak boýunça agentliginiň maglumatlaryna laýyklykda, amerikanlar häzirki günde öňkülerinden has köp egin-eşik satyn alýarlar, ýygy-ýygydan täze eşikleri geýýärler we egin-eşikleriň hem-de aýakgaplaryň tas 70%-ni zir-zibile taşlaýarlar.
Täze mata ýagdaýy düýbünden üýtgedip biler. Gün şöhlesiniň we suw damjalarynyň täsiri bilen onuň bir öýjükli suwotulary chlamydomonas reinhardtii janlanýar we fotosintez hadysasyna başlaýar. Olar ulaldygyça, matada nagyşlara meňzeş tegmiller we zolaklar peýda bolýar.