Geýts howanyň üýtgemegini COVID-19-dan has howply hasaplaýar

  • 08.08.2020 23:23
  • 9.4k+

Ýer togalagynda howanyň üýtgemegi ýakyn onýyllykda täze görnüşli koronawirusyň pandemiýasyndan has köp adam pidasyna getirip biler. Bu barada "Microsoft"-yň esaslandyryjysy Bill Geýts öz blogunda pikirini paýlaşdy diýip, TASS habar berdi.

"Global çökgünlik dünýäni sarsdyrdy" - diýip, Geýts nygtaýar. Wirus sebäpli 600 müňden gowrak adam ýogaldy, onlarça million adam bolsa işsiz galdy. Nijeme nesil bäri görülmedik ykdysady kynçylyklar ýüze çykdy. Birnäçe onýyllygyň içinde başga bir global çökgünlik - howanyň üýtgemegi barada-da şeýle zatlary aýdyp bolar. Bu pandemiýa näçe aýylganç bolsa-da, howanyň üýtgemegi ondan has erbet bolup biler" - diýip, meşhur telekeçi belleýär.

Hasaplamalara görä, dünýäde koronawirus sebäpli “ýyllyk esasda” her 100 müň adamdan, ortaça, 14 adam ölýär.

"Munuň howanyň üýtgemegi bilen nähili baglanyşygy bar? Geljek 40 ýylda howanyň temperaturasynyň ýokarlanmagy ölüm derejesiniň şuňa meňzeş ýokarlanmagyna - ýagny 100 müň adamda 14 adamyň ölmegine sebäp bolar diýlip çaklanylýar. Asyryň ahyryna zyňyndylar ýokary depginde ösmegini dowam etdirse, howanyň üýtgemegi 100 müň adamdan goşmaça 73 ölüme sebäp bolar" diýip, Geýts belledi. Şeýle hem ol: "Başgaça aýdylanda, 2060-njy ýyla çenli howanyň üýtgemegi COVID-19 bilen deň ýagdaýda, 2100-nji ýyla çenli bolsa bäş esse ölüm howply bolup biler" -diýdi.

Mundan başga-da, Geýts zyýanly zyňyndylaryň mukdarynyň pandemiýa sebäpli birneme azalandygyny aýtdy. Onuň belleýşi ýaly, bu görkeziji şu depginde azalmagyny dowam etdirse, howanyň üýtgemeginiň täsirlerini azaltmaga kömek eder. Ýöne telekeçi munuň indi ikuçludygyny belledi. Bu meselede Geýts global maýylganlygyň öňüni almak üçin gyssagly çäreleri görmegi maslahat berýär.

13.09.2025 15:05
6.5k+

Alýaskadaky derýa baky doňaklygyň eremegi sebäpli mämişi reňke boýaldy

Bir wagtlar arassa suwy bilen tanalýan Alýaskanyň demirgazyk-günbataryndaky Salmon derýasy soňky ýyllarda ep-esli üýtgedi. 1977-nji ýylda ýazyjy Jon Makfi ony "meniň öňde-soňda gören iň arassa suwum" diýip häsiýetlendirdi...

13.09.2025 13:03
4.8k+

Alymlar 13-14-nji sentýabrda magnit hadysalarynyň bolmagyny çaklaýarlar

13-14-nji sentýabrda Ýer ýüzünde G2–G3 derejesindäki (bäş derejeli şkalada ikinji we üçünji dereje) magnit tupanlarynyň bolmagyna garaşylýar. Bu barada Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Kosmos barlaglary institutynyň Gün astronomiýasy laboratoriýasy hem-de Gün–Ýer fizikasynyň Sibir bölüminiň institutynda habar berildi...

11.09.2025 21:22
10k+

Ilkinji gezek Arktikanyň deňizlerinde awtoulag tekerleriniň bölejikleri tapyldy

Geçirilen barlaglar sandan galan teker önümleriniň, hatda şäherlerden uzakda ýerleşýän Arktika deňizlerine-de düşýändigini we deňiz durmuşyna täsir edip, mutasiýa sebäp bolup, şeýle hem adamlaryň we haýwanlaryň bedenine aralaşyp biljekdigini tassyklady...

11.09.2025 06:35
8.7k+

Alýaskanyň günorta-gündogarynda täze ada emele geldi

Alýaskanyň günorta-gündogaryndaky buzly kölleriň birinde täze ada emele geldi. 1984-nji we 2025-nji ýyllar aralygynda düşürilen Landsat hemra suratlary kiçijik Prou-Hob dagyny gurşap alan Alsek buzlugynyň eräp, dagy ada öwrendigini görkezýär...