Demirgazyk buzly ummanynda maýlama garaşylýanyndan has ir başlady

  • 29.11.2021 02:04
  • 11k+

Alymlar Demirgazyk buzly ummanynyň ozalky garaşylýandan has ir ýylap başlandygyny ýüze çykardylar. Bu barada Science Advances-e salgylanyp, ferra.ru habar berdi.

Halkara alymlar topary Demirgazyk buzly ummanynda ýaşaýan mikroorganizmleriň himiki düzümini öwrenmegiň barşynda ummanyň XX asyryň başynda gyzyp başlandygyny anykladylar. Munuň özi ozalky garaşylyşyndan birnäçe onýyllyk irdir diýip, çeşme belleýär.

Alymlaryň nygtamagyna görä, suwuň ýylamagynyň sebäbi - atlantifikasiýa prosesi, ýagny Demirgazyk buzly ummanynda has ýyly we duzly Atlantik suwlarynyň köpelmegi bolup durýar. Munuň sebäbi bolsa Grenlandiýanyň buz örtüginiň eremegi zerarly Labrador deňzinde suwuň aýlanyşynyň haýallamagydyr. Alymlar bu proseslere 1940-njy ýyllaryň ortalarynda üns berdiler.

Ýeri gelende bellesek, häzirki zaman howany modelleşdirme ulgamlary atlantifikasiýa faktorlaryny göz öňünde tutmaýar. Bu bolsa, öz gezeginde, proseslere düşünmegi kynlaşdyrýar.


10.07.2025 11:35
5.1k+

ESA kosmosdan Ortaýer deňziniň näderejede gyzýandygyny görkezdi

Ýewropadaky aşa yssy howa hatda kosmosdan hem aýdyň görünýär. Ýewropa kosmos agentligi (ESA) Ortaýer deňzi sebitindäki gury ýerleriň we suwuň üstki temperaturasynyň ýokarlanýandygyny görkezýän emeli hemra suratyny çap etdi...

08.07.2025 10:25
4.8k+

Dünýäde CO₂ zyňyndylary rekord derejede 40,8 milliard tonna ýetdi

Geçen ýyl dünýäde kömürturşy gazynyň zyňyndylary CO₂ ekwiwalentinde 40,8 milliard tonna ýetdi. Bu barada Energetika instituty (EI) tarapyndan neşir edilen “2025-nji ýylda dünýä energetikasynyň san maglumatyna syn” atly täze hasabatda aýdylýar...

27.06.2025 20:25
15k+

Dünýäniň iň gurak ýerleriniň biri bolan Atakama çölüni gar örtdi

Çiliniň demirgazygynda Atakama çölünde gar ýagdy. Bu çöl Ýer ýüzünde iň gurak sebitleriň biri hökmünde tanalýar. Şeýle-de bolsa, bu seýrek hadysa ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) obserwatoriýasynyň sosial ulgamlarynda paýlaşylan wideolarynda görkezildi...

16.06.2025 14:19
7.2k+

2025-nji ýylyň maý aýy umman gözegçiliginiň taryhynda ikinji iň yssy aý boldy

2025-nji ýylyň maý aýynda dünýä ummanynyň üstüniň ortaça temperaturasy 20,79 gradus boldy – bu gözegçiligiň taryhynda ikinji iň ýokary görkezijidir diýip, Ýewropanyň Copernicus gullugy habar berýär. 2024-nji ýylyň maý aýynda goýlan rekord dereje bu görkezijiden bary-ýogy 0,14 gradus ýokarydy...