Lukmanlar haýsy endigiň adamyň ömründen on ýyl aýyrýandygyny anykladylar

  • 11.08.2020 15:36
  • 25k+

Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň Awstraliýa saglyk merkeziniň lukmanlary çilim çekýänler bu ýaramaz endigi ýeňmegi başaranlara garanda, ortaça 10 ýyl ir aradan çykýarlar diýen netijä geldiler. Hünärmenleriň barlag işine 150 müňden gowrak adam gatnaşdy. Bu barada live24.ru habar berýär.

Olar her bir çekilen çilimiň käbir keseller bilen kesellemek howpuny 30%, hatda ondan hem köp ýokarlandyrýandygyny anykladylar. Barlag işiniň netijeleri boýunça, olar bu zyýanly endik bilen meşgullanmaýan adamlaryň 10 ýyl uzak ýaşaýandyklaryny kesgitlediler.

— Ilki bilen, biz çilimi eýýäm köp wagt bäri çekýän adamlary göz öňünde tutýarys. Şeýle adamlarda her bir çekilen çilimiň esasynda ýürek-damar we respirator keselleriniň, şeýle-de rak keseliniň ýüze çykmak howpy ýokarlanýar – diýip, hünärmenler gürrüň berýärler.

Barlagçylar çilim çekmegiň emfizemanyň (öýkeniň hroniki keseli) döremek howpuny 17 esse, aterosklerozyň güýçlenmek ähtimallygyny sekiz esse we öýkeniň rak keseli bilen kesellemek howpuny 6,5 esse ýokarlandyrýandygyny anykladylar.
Mundan başga-da, alymlar temmäkiniň çekilmeginiň böwrek ýetmezçiligi, görejiň bozulmagy we operasiýa hem-de beýleki lukmançylyk işlerinden soň gaýra üzülmeler bilen baglanyşygyny ýüze çykardylar.
Hünärmenler dünýäde çilimkeşleriň sanynyň soňky 20 ýylyň içinde azalandygyny aýtdylar. Ýöne şunuň bilen birlikde, olaryň aýtmagyna görä, temmäkini Ýer ýüzüniň 15 ýaşyndan başlap 20% ýaşaýjylary çekmegi dowam etdirýärler.

12.07.2025 08:34
13k+

Türkmenistanyň saglygy goraýyş we derman senagaty ministriniň orunbasary bellenildi

Myratberdi Kuwatmyradowiç Gaýypow saglygy goraýyş we derman senagaty ministriniň bejeriş-öňüni alyş kömegini guramak boýunça orunbasary wezipesine bellenildi. Degişli Karara Prezident Serdar Berdimuhamedow 11-nji iýulda Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde gol çekdi...

11.07.2025 19:08
8.8k+

Emeli aňly robot ilkinji gezek hirurg gatnaşmazdan öt haltany aýyrdy

Lukmançylygyň taryhynda ilkinji gezek emeli aň tarapyndan dolandyrylýan robot hirurgiki operasiýanyň çylşyrymly bölegini özbaşdak amala aşyrdy. Bu barada Jons Hopkins uniwersitetiniň synagy geçiren barlagçylaryna salgylanýan Reuters agentligi ýazýar...

10.07.2025 11:19
3.4k+

Keniýada kömürturşy gazyny karbonatlara öwürýän agaç tapyldy

Ýewropanyň we Keniýanyň alymlary Gündogar Afrikada ösýän injir agajynyň bir görnüşi bolan Ficus wakefieldii-niň kömürturşy gazyny özüne siňdirip, onuň toprakda karbonat ýataklary görnüşinde saklamaga ukyplydygyny anykladylar...

10.07.2025 11:09
7.6k+

Kesar kesimi arkaly doglan çagada akganlylygyň döremek töwekgelçiligi 20% ýokarlanýar

Şwesiýanyň Karolinska institutynyň (KI) alymlary garny kesip almak arkaly doglan çagalarda akganlylygyň döremek ähtimallygynyň tebigy ýol bilen dünýä inen çagalar bilen deňeşdirilende, takmynan, 20% ýokarydygyny anyklady...