Lukmanlar haýsy endigiň adamyň ömründen on ýyl aýyrýandygyny anykladylar

  • 11.08.2020 15:36
  • 25k+

Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň Awstraliýa saglyk merkeziniň lukmanlary çilim çekýänler bu ýaramaz endigi ýeňmegi başaranlara garanda, ortaça 10 ýyl ir aradan çykýarlar diýen netijä geldiler. Hünärmenleriň barlag işine 150 müňden gowrak adam gatnaşdy. Bu barada live24.ru habar berýär.

Olar her bir çekilen çilimiň käbir keseller bilen kesellemek howpuny 30%, hatda ondan hem köp ýokarlandyrýandygyny anykladylar. Barlag işiniň netijeleri boýunça, olar bu zyýanly endik bilen meşgullanmaýan adamlaryň 10 ýyl uzak ýaşaýandyklaryny kesgitlediler.

— Ilki bilen, biz çilimi eýýäm köp wagt bäri çekýän adamlary göz öňünde tutýarys. Şeýle adamlarda her bir çekilen çilimiň esasynda ýürek-damar we respirator keselleriniň, şeýle-de rak keseliniň ýüze çykmak howpy ýokarlanýar – diýip, hünärmenler gürrüň berýärler.

Barlagçylar çilim çekmegiň emfizemanyň (öýkeniň hroniki keseli) döremek howpuny 17 esse, aterosklerozyň güýçlenmek ähtimallygyny sekiz esse we öýkeniň rak keseli bilen kesellemek howpuny 6,5 esse ýokarlandyrýandygyny anykladylar.
Mundan başga-da, alymlar temmäkiniň çekilmeginiň böwrek ýetmezçiligi, görejiň bozulmagy we operasiýa hem-de beýleki lukmançylyk işlerinden soň gaýra üzülmeler bilen baglanyşygyny ýüze çykardylar.
Hünärmenler dünýäde çilimkeşleriň sanynyň soňky 20 ýylyň içinde azalandygyny aýtdylar. Ýöne şunuň bilen birlikde, olaryň aýtmagyna görä, temmäkini Ýer ýüzüniň 15 ýaşyndan başlap 20% ýaşaýjylary çekmegi dowam etdirýärler.

15.09.2025 10:38
3.7k+

Hassanyň kesel kesgidi goýlandan soň rahatlanmasyny “Rumpelştilshen täsiri” diýip atlandyrdylar

Lukmanlar gyzykly bir hadysa üns berdiler: käbir hassalar lukmandan keseliniň takyk adyny bilenlerinden soň derrew rahatlyk duýýarlar. Şol sebäpli olaryň saglygy entek bejergä başlanmazdan öň gowlaşyp ugraýar. Amerikaly alymlar bu hadysa doganlar Grimmleriň ertekisindäkä meňzedip “Rumpelştilshen täsiri” diýip at bermegi teklip etdiler...

15.09.2025 10:34
4.8k+

Ekologlar Amazon tokaýlarynyň onlarça keseliň öňüni almaga kömek edýändigini subut etdiler

Daşky gurşawy goraýjylaryň halkara topary arassa tokaýlyklaryň uly meýdany tutýan Amazon sebitlerinde ýangyn bilen baglanyşykly 27 keseliň we zoonoz ýokançlygynyň ep-esli az bolýandygyny anyklady. Tebigaty goramak boýunça halkara bileleşiginiň (IUCN) habaryna görä, bu maglumatlar tokaýy çapylan ýerleri dikeltmegiň we agaç çapmagyň çäklendirilmeginiň zerurdygyny tassyklaýar...

12.09.2025 18:14
6k+

ÝUNISEF: dünýäde aşa agramly çagalaryň sany 391 milliona ýetdi

Artykmaç agramy bolan 5 ýaşdan 19 ýaşa çenli çagalaryň we ýetginjekleriň sany 2000-nji ýyldan bäri iki esse artyp, 391 milliona ýetdi. Bu barada BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) çagalaryň iýmitleniş ýagdaýyna bagyşlanan täze hasabatynda aýdylýar...

11.09.2025 21:25
12k+

Rak keselini bejermegiň iki täze usuly onkologiýa çemeleşmäni düýpli  özgertmegi wada berýär

Onkologiýada iki täze çemeleşme rak keseliniň bejergisini ep-esli üýtgäp biler. Olar barada The Financial Times gazetinde çap edilen makalada aýdylýar. Birinjisi - radioaktiw izotoplary göni çişlere eltmäge mümkinçilik berýän, Şweýsariýanyň Novartis kompaniýasy tarapyndan işlenip düzülen radioligand bejergisidir...