Aşgabatda Baýram han Türkmene bagyşlanan halkara forum geçirildi

  • 01.04.2021 09:25
  • 8.2k+

31-nji martda Aşgabatda «Baýram han Türkmen we türkmen halkynyň mertlik, watansöýüjilik, adamkärçilik ýörelgeleri» atly halkara forum geçirildi.  Onlaýn görnüşinde geçirilen maslahata dünýäniň on sekiz ýurdundan 200-den gowrak adam gatnaşdy. Olaryň arasynda alymlar, taryhçylar, medeniýet we sungat işgärleri, ýokary okuw mekdepleriniň rektorlary we professor mugallymlary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri bar. 

Halkara forumda Baýram han Türkmeniň edebi mirasynda aýratyn şöhlelenýän mertlik, merdanalyk, watansöýüjilik, adamkärçilik, dost-doganlyk ýaly ýaly çuňňur garaýyşlary, olaryň häzirki döwürde hem ähmiýetini ýitirmändigi nygtaldy.  Esasy mejlisde hem-de bölümçelerde öňe sürlen ylmy pikirler Merkezi Aziýa halklarynyň taryhy ykbalynda uly orun eýeleýän Baýram han Türkmeniň edebi mirasyny has giňişleýin açyp berdi. Muhammet Baýram han Türkmeniň edebi mirasy we milli terbiýäniň kökleri, türkmen we hindi halklarynyň medeni-taryhy gatnaşyklary we çuňňur taryhy kökleri, Parahatçylyk we ynanyşmak taglymatynyň halkara gatnaşyklardaky orny ýaly ugurlarda pikir alşyldy. 
Müňýyllyklardan gözbaş alyp gaýdýan,  halallyga gönezlik, ruhy dünýämize gözellik bolan baý edebiýatymyz we  taryhymyz  adamzadyň ünsüni özüne çekip gelýär.  Taryhda ençeme döwletleri döreden türkmen halky şol  döwletleriň üsti bilen halklaryň we medeniýetleriň biri-biri bilen utgaşmagyny, sazlaşmagyny gazandy. Orta asyrlarda zeminiň jenneti hasaplanýan Hindistany dolandyran türkmen hökümdarlary bu ýerde bina eden belent ymaratlarynyň ýüzüne «Biziň kimdigimizi tanajak bolsaňyz, galdyran yzlarymyza, eserlerimize serediň» diýen sözleri nagyşladypdyrlar. 
Şeýle derejelere ýeten beýik türkmen şahyrlarynyň biri hem Muhammet Baýram handyr. Türkmenleriň baharly neberesinden bolan Muhammet Baýram han, taryhy maglumatlara görä, takmynan, 1500-1505-nji ýyllarda Badahşanda dogulýar. 
Baýram hanyň babasy Şiraly beg Hyratda häkimlik eden, Soltan Hüseýin  Baýgaranyň köşgünde hem hyzmat edipdir. Baýram hanyň kakasy Seýfaly begiň Gaznada häkim bolandygy hakda hem maglumatlar bar. Ol meşhur  taryhçy Mürze Jahan şanyň neberesinden bolup, Hindistandaky Mogol imperiýasynyň hökümdary Babyr bilen ýakyn gatnaşyk saklapdyr . Baýram hana  Balhyň tanymal alymlary ders beripdir. Ol şol ýerde pars we arap dillerini suwara öwrenipdir. Baýram han aruz formasynda goşgy düzen şahyrlaryň biridir. Ol harby serkerde, döwlet işgäri, filosof, sazanda hem şahyr bolupdyr.
Baýram han türkmen serkerdelerine mahsus merdanalygy, harby tilsimlere ezberligi, ugurtapyjylygy bilen birlikde  galamy ýörgürligi bilen  tutuş Hindistany we söz gözelligine aşna ýürekleri özüne maýyl eden, bäş dilde goşgy düzen şahyrdyr. Oňa bagyşlanyp halkara forumyň geçirilmegi we “Ylham” seýilgähinde ajaýyp heýkeliniň oturdylmagy Baýram han Türkmene goýulýan uly sarpany aýdyň görkezýär.

düýn 17:47
3.5k+

HBO Garri Potter barada serialy düşürip başlady we baş gahrymanyň ilkinji suratyny görkezdi

Beýik Britaniýada Warner Bros. studiýasynda ýaş jadygöý Garri Potter barada serial surata düşürilip başlandy. J. K. Roulingiň ýedi kitabyny öz içine aljak serialyň premýerasy 2027-nji ýyla meýilleşdirilýär diýip, Warner Bros...

düýn 14:50
2k+

Jeýms Gannyň “Supermen” filmi soňky 8 ýylda DC-niň iň üstünlikli taslamasy boldy

Jeýms Gannyň režissýorlyk etmegindäki “Supermen” filmi dünýä prokatyna soňky sekiz ýylda DC Studios üçin iň gowy kassa ýygymlary bilen başlady diýip, The Hollywood Reporter habar berýär. Premýera güni film, deslapky görkezişleri hasaba almazdan, 56,5 mln dollar gazandy...

düýn 13:27
1.4k+

Google-yň Gemini emeli aňy ulanyjynyň messenjerlerindäki ähli habarlara girip biler

Google-yň Gemini AI modeli, messenjerleri goşmak bilen, smartfonlarda üçünji tarap programmalaryna girip biler. Bu barada korporasiýa ýakynda AI ulgamyna täzelenme hödürlände yglan etdi. Google täze funksiýanyň "ulanyjylar üçin peýdalydygyny" we Gemini-ä göni Android smartfonlaryndan habar ibermek we jaň etmek ýaly, gündelik işleri ýerine ýetirmäge mümkinçilik berjekdigini aýdýar...

düýn 13:17
3k+

Gün panellerinden emele gelen iň uly mural Ginnesiň rekordlar kitabyna girdi

Kanadanyň Alberta welaýatynda ýerleşýän SunRise ýaşaýyş toplumy Gün panellerinden emele gelen ägirt uly mural mynasybetli Ginnesiň rekordlar kitabyna girdi. Adaty bolmadyk freska binanyň öň tarapynda 3205 inedördül metri tutýar diýip, Interesting Engineering ýazýar...