Alymlar Ýeriň ýadrosynyň deňölçegsiz ösýändigini anykladylar

  • 15.06.2021 18:15
  • 12k+

Alymlaryň bellemegine görä, Ýeriň içki ýadrosy kem-kemden ösýär we her ýyl bir millimetr möçberde ulalýar. Munuň özi içki ýadronyň we daşky suwuk ýadronyň araçägindäki bölekleriň sowadylmagy we gatamagy sebäpli bolup geçýär diýip, ferra.ru ýazýar.

Şeýle hem alymlar Ýeriň içki ýadrosynyň ösüşiniň birsydyrgyn däldigini, dünýäniň käbir ýerlerinde onuň has çalt ösýändigini aýdýarlar. Şunuň bilen baglylykda, olar ýadronyň Indoneziýanyň Banda deňziniň aşagyndaky gündogar ýarysynyň Braziliýanyň aşagyndaky beýleki ýarysyna garanyňda gaty bölejikleri 60% köp toplanýandygyny anykladylar.
Ýeriň ýaşynyň 4 milliard ýyldan gowrakdygyna garamazdan, onuň içki ýadrosynyň has ýaşdygyny bellemek gerek. Geologlar onuň ýaşyny ýarym milliarddan 1,5 milliard ýyla çenli diýip hasaplaýarlar. Şunun bilen baglylykda, barlagçylar topary Ýeriň içki ýadrosyň soňky milliard ýyldaky ösüşini kompýuterde simulasiýa etdi. Netijede, olar ýadro turuwbaşdan deňölçegsiz ösüp başlapdyr diýen karara geldiler. Alymlar bu ýagdaý Ýeriň magnit meýdanynyň güýjüni üýtgedip biler diýip çaklaýarlar.


düýn 14:28
1.6k+

Turşudan süýjä: Hytaýda kömürturşy gazyny şekere öwürmegi öwrendiler

Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň Týanszin senagat biotehnologiýa institutynyň alymlary kömürturşy gazyny çylşyrymly uglewodlara netijeli öwürmegiň usulyny işläp taýýarladylar. CO₂-ni üýtgetmegiň netijesinde olara fruktoza, glýukoza, amiloza, amilopektin we azyk hem himiki senagatda ulanmak üçin ýaramly bolan beýleki birleşmeleri almak başardýar...

16.07.2025 06:27
4.6k+

Hytaýda arynyň beýnisini dolandyrmagy öwrendiler. Ol diýleni 90% ýerine ýetirýär

Pekin tehnologiýa institutynyň alymlary beýnä täsir edýän dolandyryjy arkaly dolandyryp bolýan dünýäde ilkinji kiborg aryny döretdi. Bu barada South China Morning Post neşiri habar berýär. Enjamyň agramy 74 milligram bolup, bu arylaryň göterýän şireli haltasynyň agramyndan hem azdyr...

16.07.2025 06:16
2.5k+

Alymlar bagry göçürmezden bejermek üçin sütün öýjüklerini döretdiler

Ýewropaly molekulýar biologlar organyň dokumalaryna netijeli ýapyşýan we çynlakaý zeper ýetmelerde onuň regenerasiýasyny çaltlaşdyrýan bagyr sütün  öýjükleriniň ösdürilip ýetişdirilişini işläp taýýarladylar. Bu açyş sirrozyň agyr görnüşlerinde bagyr transplantasiýasyna alternatiwa bolup biler diýip, Birmingem uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berdi...

15.07.2025 14:21
7.4k+

NASA Parker enjamynyň Güne iň golaý aralykdan alan wideosyny çykardy

NASA Parker Solar Probe enjamynyň 2024-nji ýylyň dekabrynda Güne ýakynlaşanda alan ilkinji suratlaryny paýlaşdy. Enjam ýyldyzyň üstünden 6,17 million km uzaklykdan sagatda 687 müň km tizlik bilen uçup geçdi. Görünýän...