Alymlar Ýeriň ýadrosynyň deňölçegsiz ösýändigini anykladylar

  • 15.06.2021 18:15
  • 12k+

Alymlaryň bellemegine görä, Ýeriň içki ýadrosy kem-kemden ösýär we her ýyl bir millimetr möçberde ulalýar. Munuň özi içki ýadronyň we daşky suwuk ýadronyň araçägindäki bölekleriň sowadylmagy we gatamagy sebäpli bolup geçýär diýip, ferra.ru ýazýar.

Şeýle hem alymlar Ýeriň içki ýadrosynyň ösüşiniň birsydyrgyn däldigini, dünýäniň käbir ýerlerinde onuň has çalt ösýändigini aýdýarlar. Şunuň bilen baglylykda, olar ýadronyň Indoneziýanyň Banda deňziniň aşagyndaky gündogar ýarysynyň Braziliýanyň aşagyndaky beýleki ýarysyna garanyňda gaty bölejikleri 60% köp toplanýandygyny anykladylar.
Ýeriň ýaşynyň 4 milliard ýyldan gowrakdygyna garamazdan, onuň içki ýadrosynyň has ýaşdygyny bellemek gerek. Geologlar onuň ýaşyny ýarym milliarddan 1,5 milliard ýyla çenli diýip hasaplaýarlar. Şunun bilen baglylykda, barlagçylar topary Ýeriň içki ýadrosyň soňky milliard ýyldaky ösüşini kompýuterde simulasiýa etdi. Netijede, olar ýadro turuwbaşdan deňölçegsiz ösüp başlapdyr diýen karara geldiler. Alymlar bu ýagdaý Ýeriň magnit meýdanynyň güýjüni üýtgedip biler diýip çaklaýarlar.


15.09.2025 17:55
3.8k+

Ýerdäki çöllerden alnan bakteriýalaryň Aý we Mars topragynda ýaşap biljekdigi anyklanyldy

Ýerdäki çöllerde tapylan Chroococcidiopsis görnüşli sianobakteriýalar Aý we Mars topragynda ýaşamaga ukyplydygyny görkezdiler. Italiýanyň kosmos gullugynyň (ASI) barlagçylary ReBUS taslamasynyň çäklerinde şeýle netijä geldiler...

15.09.2025 09:54
4.4k+

Hytaý alymlary ilkinji gezek dinozawr ýumurtgalarynyň takyk ýaşyny kesgitledi

Hytaý alymlary ilkinji gezek ýurduň merkezi böleginde tapylan dinozawrlaryň ýumurtgalarynyň ýaşyny takyk kesgitlemegi başardy. Science XXI neşiriniň maglumatlaryna görä, täze çemeleşme hek döwrüniň klimatyny has çuň öwrenmäge mümkinçilik berer...

15.09.2025 09:48
1.3k+

Hytaý alymlary sütün öýjükleriniň kömegi bilen maýmynlaryň garramagyny haýallatdy

Hytaýyň ylymlar akademiýasynyň alymlarynyň geçiren ylmy gözlegleri adamyň genetiki taýdan güýçlendirilen sütün öýjükleriniň maýmynlarda garrama alamatlaryny haýalladyp biljekdigini görkezdi. Netijeler Cell žurnalynda neşir edildi...

14.09.2025 23:25
3.2k+

Hytaýly biologlar 36 petabaýtlyk maglumaty saklamak üçin “DNK- kassetany” döredýärler

Guandunyň Günorta ylym we tehnologiýa uniwersitetiniň alymlary sanly maglumatlary saklamagyň täze usulyny oýlap tapdylar. Olar 1980-nji ýylyň äheňindäki ýüzüne dezoksiribonuklein kislotasynyň sintetiki molekulalary çap edilen plastik lentany öz içine alýan "DNK-kassetany" işläp taýýarladylar...