Astronomlar superýeri we subneptuny tapdy

  • 19.03.2025 14:01
  • 4.6k+

Astronomlar TOI-1453 ýyldyzynyň töwereginde iki üýtgeşik planetany tapdy. Ýyldyz Ýerden 250 ýagtylyk ýylyna barabar uzaklykda Aždarha ýyldyzlar toplumynda ýerleşýär. Ol goşa ulgamyň bir bölegi bolup, Günden sowuk we kiçidir diýip, Phys.org habar berýär.

Alymlar NASA-nyň TESS teleskopyny we HARPS-N spektrografyny ulanyp, TOI-1453 b-ni (superýer) we TOI-1453 c-ni (subneptun) kesgitledi.
Superýer TOI-1453 b Ýerden birneme uly bolup, ähtimal, daşly bolsa gerek. Ol bary-ýogy 4,3 günde öz ýyldyzynyň daşyndan doly aýlaw edýär, bu hem ony ýyldyzynyň iň ýakyn goňşusyna öwürýär.
TOI-1453 c radiusy Ýerden 2,2 esse uly, şol bir wagtyň özünde-de massasy Ýerden bary-ýogy 2,9 esse agyr bolan subneptundyr. Tapyndy ylma belli bolanlaryň arasynda iň pes dykyzlykly subneptunlaryň biri hasaplanýar, bu hem onuň düzümi barada sorag döredýär.

“Biziň gözegçiligimiz TOI-1453 c-niň öz ululygy üçin örän ýeňil planetadygyny görkezýär. Onuň wodoroda baý bolan dykyz atmosferasynyň ýa-da düzüminde ep-esli suw paýynyň bardygyny çaklamaga esas bar. Bu ony geljekki atmosfera gözlegleri üçin örän gowy obýekte öwürýär” – diýip, Lýež uniwersitetinden astrofizik Manu Stalport belleýär.

Planetalaryň orbitalary 3:2 rezonansyna golaý – içki planeta üç doly aýlaw edýänçä, daşkysy iki aýlaw edýär. Şeýle rezonanslar orbital göçüşiň tebigy netijesi hasaplanýar, bu hem planetalaryň nähili hereket edýändigine we öz gutarnykly orbitalaryny eýeleýändigine düşünmäge kömek edýär.


düýn 15:15
1.1k+

Space Epoch dessin ýükleri eltiji raketanyň ilkinji böküş synagyny geçirdi

29-njy maýda Hytaýyň Space Epoch kompaniýasy YXZ-1 göteriji raketanyň ilkinji böküş synagyny geçirdi. Geçen ýyl ol Alibaba Group bilen gaýtadan ulanylýan raketalary ulanyp, tutuş dünýä boýunça harytlary dessin eltmek barada şertnama baglaşdy...

29.05.2025 18:17
4.3k+

Iň uzakdaky galaktika tapyldy: bu açyş irki Äleme degişli ozalky teoriýalary sorag astyna alýar

Massaçusets tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary häzirki wagta çenli üsti açylan iň uzakdaky galaktikanyň tapylandygyny mälim etdiler. Gözleg «Jeýms Uebb» kosmos teleskobynyň maglumatlaryna esaslanyp, irki ýyldyz ulgamlaryny öwrenýän «Mirage» atly maksatnamanyň çäginde alnyp baryldy...

28.05.2025 20:44
3.7k+

Gün ulgamynda dokuzynjy planeta göze ildi. Ol Neptunyň aňyrsynda gizlenýär

Astronomlar baryp 2006-njy ýylda Plutonyň planetar statusyny karlik derejä çenli peseldýänçä, Gün ulgamynda dokuz sany planeta bar diýlip hasaplanýardy. Indi alymlar astronomiýa boýunça okuw kitaplaryny ýene täzeden ýazmak pikirine geldiler...

28.05.2025 13:59
4.9k+

«Resilience» ýapon moduly Aýa gonmazdan öň surat iberdi

«ispace» ýapon kompaniýasy «X» sosial torunda «Resilience» gonuş modulynyň täze düşüren suratyny paýlaşdy. Suratda Aýyň Günorta polýusy we onuň töweregi görünýär. Modul şu ýylyň ýanwarynda «Falcon 9» raketa göterijisi arkaly Ýeriň hemrasyna ugradyldy...