Bawariýanyň galalary, Karnak megalitleri we Minos köşkleri ÝUNESKO-nyň sanawyna girizildi

  • 16.07.2025 13:34
  • 5k+

ÝUNESKO Bütindünýä mirasynyň sanawyna täze desgalary, şol sanda Fransiýadaky Karnak megalitlerini, Germaniýadaky patyşa Lýudwig II-niň galalaryny we Kritdäki Minos köşk toplumlaryny goşdy. Çözgüt ylmy gözlegler we tanyşdyryşlar bilen birlikde berlen arzalar gözden geçirilenden soň kabul edildi.

Täze desgalaryň hataryna Noýşwanştaýn, Herrenkimze, Linderhof galalary we Şahendäki patyşalyk emlägi girdi. Ýokarky Bawariýanyň bu binagärlik toplumlaryna her ýyl ýüzlerçe müň syýahatçy baryp görýär. Diňe geçen ýyl olary 1,7 milliondan gowrak adam gördi.
Fransiýadaky Karnak Bretanide b.e.öň 4500-3300-nji ýyllara degişli hasap edilýän megalitleriň üýşmegidir.
Kritdäki Minos köşkleri – Knoss, Fest, Malia, Zakros, Zomintos we Kidoniýa – b.e.öň 2800-nji ýyldan 1100-nji ýyl aralygynda bürünç siwilizasiýasynyň merkezleri bolupdyr.
Bütindünýä mirasy statusynyň berilmegi bu desgalaryň taryhy we binagärlik ähmiýetini, şeýle-de gorag we dolandyryş ulgamynyň bardygyny görkezýär. Şol bir wagtyň özünde, status maliýeleşdirmegi göz öňünde tutmaýar, ýöne medeni abraýy we halkara jemgyýetçiliginiň ünsüni üpjün edýär.
ÝUNESKO diňe bir Bütindünýä mirasy statusyny bermän, eýsem talaplary hem bildirýär. Olar, hususan-da, syýahatçylaryň köplüginden zyýan çekýän ýerli ilata peýda getirmäge gönükdirilendir. Gurama köpçülikleýin syýahatçylygy has netijeli dolandyrmak üçin konsepsiýany işläp taýýarlamagy hem talap edýär.
Görkezmeler berjaý edilmedik ýagdaýynda, desga sanawdan çykarylyp bilner. Mysal üçin, 2009-njy ýylda Drezden medeni landşaftyň bitewiligine zyýan ýetiren Waldşlýoshen köprüsiniň gurluşygyndan soň Bütindünýä mirasynyň obýekti statusyny ýitirdi.


12.12.2025 12:51
2.5k+

Italýan aşhanasy adamzadyň maddy däl medeni mirasy diýlip ykrar edildi

Italiýanyň aşhana däpleri resmi taýdan ÝUNESKO-nyň Maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizildi. Bu barada Italiýanyň premýer-ministri Jorja Meloni habar berdi. Çözgüt Nýu-Delide geçirilen sessiýada Maddy däl medeni mirasy goramak boýunça hökümetara komiteti tarapyndan kabul edildi...

24.11.2025 13:59
12k+

Taryhda ilkinji kalkulýatory auksionda satmak gadagan edildi: ony Blez Paskal oýlap tapypdy

Christie's auksion öýi ilkinji işleýän hasaplaýjy maşynyň (kalkulýatoryň) seýrek nusgasyny söwdadan aýyrdy. Parižiň administratiw kazyýeti bu gymmatly zadyň Fransiýada galmalydygy barada karar çykardy diýip, "The Guardian" neşiri habar berýär...

23.11.2025 21:10
1.2k+

Germaniýada Bahyň ozal näbelli iki kompozisiýasy ýerine ýetirildi

Germaniýaly sazşynas 30 ýyl mundan ozal tapylan iki organ kompozisiýasynyň Iogann Sebastýan Baha (1685 – 1750) degişlidigini anyklady. Bu barada MDR teleradiokompaniýasy habar berdi. 1992-nji ýylda sazşynas Peter Wollni Brýusseliň Patyşalyk kitaphanasynda işleýän wagty “Çakona re minor” we “Çakona sol minor” aýdym-saz eserleri bilen XVII asyryň iki golýazmasyny tapdy...

22.11.2025 14:14
4.4k+

Pariždäki Arap dünýäsi institutyna Magtymgulynyň arap dilindäki neşirleri gowşuryldy

18-nji noýabrda Pariždäki Arap dünýäsi institutyna türkmen edebiýatynyň nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň arap diline terjime edilen eserleriniň seýrek nusgalary gowşuryldy. Çäre Türkmenistanyň wekiliýetiniň Fransiýa amala aşyran resmi saparynyň çäginde geçirildi...