Bawariýanyň galalary, Karnak megalitleri we Minos köşkleri ÝUNESKO-nyň sanawyna girizildi

  • 16.07.2025 13:34
  • 4.8k+

ÝUNESKO Bütindünýä mirasynyň sanawyna täze desgalary, şol sanda Fransiýadaky Karnak megalitlerini, Germaniýadaky patyşa Lýudwig II-niň galalaryny we Kritdäki Minos köşk toplumlaryny goşdy. Çözgüt ylmy gözlegler we tanyşdyryşlar bilen birlikde berlen arzalar gözden geçirilenden soň kabul edildi.

Täze desgalaryň hataryna Noýşwanştaýn, Herrenkimze, Linderhof galalary we Şahendäki patyşalyk emlägi girdi. Ýokarky Bawariýanyň bu binagärlik toplumlaryna her ýyl ýüzlerçe müň syýahatçy baryp görýär. Diňe geçen ýyl olary 1,7 milliondan gowrak adam gördi.
Fransiýadaky Karnak Bretanide b.e.öň 4500-3300-nji ýyllara degişli hasap edilýän megalitleriň üýşmegidir.
Kritdäki Minos köşkleri – Knoss, Fest, Malia, Zakros, Zomintos we Kidoniýa – b.e.öň 2800-nji ýyldan 1100-nji ýyl aralygynda bürünç siwilizasiýasynyň merkezleri bolupdyr.
Bütindünýä mirasy statusynyň berilmegi bu desgalaryň taryhy we binagärlik ähmiýetini, şeýle-de gorag we dolandyryş ulgamynyň bardygyny görkezýär. Şol bir wagtyň özünde, status maliýeleşdirmegi göz öňünde tutmaýar, ýöne medeni abraýy we halkara jemgyýetçiliginiň ünsüni üpjün edýär.
ÝUNESKO diňe bir Bütindünýä mirasy statusyny bermän, eýsem talaplary hem bildirýär. Olar, hususan-da, syýahatçylaryň köplüginden zyýan çekýän ýerli ilata peýda getirmäge gönükdirilendir. Gurama köpçülikleýin syýahatçylygy has netijeli dolandyrmak üçin konsepsiýany işläp taýýarlamagy hem talap edýär.
Görkezmeler berjaý edilmedik ýagdaýynda, desga sanawdan çykarylyp bilner. Mysal üçin, 2009-njy ýylda Drezden medeni landşaftyň bitewiligine zyýan ýetiren Waldşlýoshen köprüsiniň gurluşygyndan soň Bütindünýä mirasynyň obýekti statusyny ýitirdi.


26.07.2025 16:38
1.6k+

Microsoft Pariždäki Notr-Dam-de-Pari ybadathanasynyň sanly nusgasyny döreder

Microsoft kompaniýasy Fransiýanyň hökümeti bilen bilelikde Pariždäki Notr-Dam-de-Pari ybadathanasynyň sanly nusgasyny döreder. Bu barada Microsoft-yň prezidenti Bred Smite salgylanyp, Reuters agentligi habar berýär...

18.07.2025 10:37
4k+

Başgyrdystandaky Şulgan-Taş gowagy ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizildi

Başgyrdystandaky Şulgan-Taş gowagy (Kapowa gowagy hem diýilýär) ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizildi. Bu karar Parižde geçirilen Bütindünýä mirasy komitetiniň 47-nji mejlisinde kabul edildi. Gowak ýene-de 25 sany beýleki medeni ýadygärlikler bilen bilelikde sanawyň üstüni ýetirdi...

12.07.2025 19:24
13k+

Germaniýada arheologlar ýaşy 125 000 ýyl bolan gadymy ýag “fabrikasyny” tapdy

Arheologlar Germaniýadaky Noýmark-Nord diýen ýerde 172 haýwanyň – atlaryň, sugunlaryň we öküzleriň 2000-den gowrak süňk bölegini tapdy. Süňkler döwlüp, ýag almak üçin gaýnadylypdyr. Bu 125 müň ýyl ozal neandertallar tarapyndan ýagyň işlenmeginiň subutnamasydyr diýlip, Science Advances žurnalynda ýerleşdirilen habarda aýdylýar...

07.07.2025 10:59
7.8k+

Parižde 1923-nji ýyldan bäri ilkinji gezek Senada suwa düşmäge rugsat berdiler

Fransiýanyň paýtagtynda 1923-nji ýyldan bäri ilkinji gezek Sena derýasynda suwa düşmäge resmi taýdan rugsat berildi. 5-nji iýuldan başlap parižliler we şäheriň myhmanlary üç sany ýörite enjamlaşdyrylan ýerde suwa düşüp bilerler diýip, France 24 habar berýär...