Amerikan alymlary beýniniň işini analizlemek üçin ýokary tizlikli mikroskop döretdiler

  • 26.03.2020 19:07
  • 3.8k+

Adamzat beýnisiniň öýjükleri hemişe biri-birine elektrik we himiki signallary iberip durýarlar. Ýöne olar şeýle bir çalt hereket edýärler welin, henize çenli ýekeje kamera-da olary tutup bilmedi. Ýaňy-ýakynda bolsa amerikan alymlary kelle beýnisiniň işini ýokary tizlik bilen barlap bilýän we seljerip bilýän apparaty döretdiler.
Berklide Kaliforniýa uniwersitetiniň derňewçileri syçanyň beýnisini sekuntda müň gezek şöhlelendirip bilýän we şonuň bilen birlikde alyp baryjy hünärmeniň aýtmagy boýunça, elektrik impulslarynyň neýronlardan millisekundlaryň içinde nädip geçip bilýändigini bellige alýan mikroskopy döretdiler. Bu tehnologiýa syçanyň beýni öýjükleriniň sekuntda 3000 gezege çenli gaýtalanýan elektrik signallaryny bellige alyp bilýär.
“Bu hakykatdan hem gyzykly, sebäbi biz indi adamlaryň öň edip bilmedik zatlaryny edip bilýäris” – diýip, Nature Methods ylmy žurnaly hünärmeniň sözlerini getirýär.
Bu gurluş kameraly mikroskopy özünde jemleýär. Alymlaryň bellemegine görä, wizualizasiýa tehnologiýasynda ilkinji gezek iki fotonly flouressent mikroskopiýa we optiki lazer skanerlemesi birikdirildi.
Bellenilip geçilişi ýaly, beýni kesellerinde, şol sanda neýrodegeneratiwde diňe bir ýa-da birnäçe neýron zyýan çekmeýär. Şol zyýan ýeten ýerleri görmek we olaryň işini testden geçirmek üçin hem mikroskop döredildi, alymlar ony sekuntda üç müň derejeli işe çenli güýçlendirmek isleýärler.
News.ru saýtynyň habar bermegi boýunça, bu usulyň kömegi bilen, professoryň düşündirmegine görä, neýronyň has köp bölegini görmek hem-de öň kynlyk bilen anyklanylýan meseleleri ýüze çykarmak bolýar. Döredilen mikroskop neýrobiologlara beýniniň öýjükleri tarapyndan kabul edilýän ýüzden onlarça müňe çenli signallary yzarlamaga mümkinçilik berer.

düýn 11:09
4k+

Arheologlar Stounhenjiň golaýyndaky ägirt uly çukurlaryň tegeleginiň emeli gelip çykyşyny tassykladylar

Arheologlar Stounhenjiň golaýyndaky äpet çukurlar zynjyrynyň adamlar tarapyndan döredilendigine subutnama tapdylar diýip, “Internet Arheologiýasy” žurnalynyň bir makalasyna salgylanýan BBC we “The Guardian” habar berýär...

düýn 10:53
5.2k+

FT: Afrikanyň tokaýlary uglerody siňdirmegi bes edip, parnik gazlaryny çykaryp başladylar

Afrikanyň öň parnik gazlaryny özüne siňdirýän tokaýlary geçen onýyllygyň başynda, tokaýlaryň köpçülikleýin çapylmagy sebäpli, CO2 zyňyndylarynyň iň uly çeşmelerinden birine öwrüldi. Bu barada halkara klimaty öwrenýän alymlar toparynyň geçiren barlagyna salgylanýan Britaniýanyň Lester uniwersitetiniň metbugat gullugy habar berýär...

30.11.2025 22:24
4.7k+

Türkmenistanyň ýaş startapçylarynyň bäsleşiginiň jemleri jemlenildi

Türkmenistanda «Türkmenistan – mümkinçilikleriň ýurdy» atly ýaş innowatorlaryň bäsleşigi tamamlandy. Ol tehnologiýa, ylym we telekeçilik dünýäsinde özlerini görkezmäge taýýar mekdep okuwçylaryny, talyplary we ýaş mugallymlary birleşdirdi...

30.11.2025 20:51
8.4k+

Garynjalarda agalygy eýelemegiň täsin taktikasy ýüze çykaryldy

Ýaponiýaly alymlar garynjanyň käbir görnüşleriniň başga koloniýalary eýelemek üçin ulanýan täsin mehanizmini ýüze çykardylar. Görnüşine görä, käbir korolewa-basyp alyjylar himiki ýaragy ulanyp, işçi garynjlary aldaw bilen öz urugbaşyny ýok etmäge mejbur edýärler we onuň ýerini eýeleýärler...