Adamzat beýnisiniň öýjükleri hemişe biri-birine elektrik we himiki signallary iberip durýarlar. Ýöne olar şeýle bir çalt hereket edýärler welin, henize çenli ýekeje kamera-da olary tutup bilmedi. Ýaňy-ýakynda bolsa amerikan alymlary kelle beýnisiniň işini ýokary tizlik bilen barlap bilýän we seljerip bilýän apparaty döretdiler.
Berklide Kaliforniýa uniwersitetiniň derňewçileri syçanyň beýnisini sekuntda müň gezek şöhlelendirip bilýän we şonuň bilen birlikde alyp baryjy hünärmeniň aýtmagy boýunça, elektrik impulslarynyň neýronlardan millisekundlaryň içinde nädip geçip bilýändigini bellige alýan mikroskopy döretdiler. Bu tehnologiýa syçanyň beýni öýjükleriniň sekuntda 3000 gezege çenli gaýtalanýan elektrik signallaryny bellige alyp bilýär.
“Bu hakykatdan hem gyzykly, sebäbi biz indi adamlaryň öň edip bilmedik zatlaryny edip bilýäris” – diýip, Nature Methods ylmy žurnaly hünärmeniň sözlerini getirýär.
Bu gurluş kameraly mikroskopy özünde jemleýär. Alymlaryň bellemegine görä, wizualizasiýa tehnologiýasynda ilkinji gezek iki fotonly flouressent mikroskopiýa we optiki lazer skanerlemesi birikdirildi.
Bellenilip geçilişi ýaly, beýni kesellerinde, şol sanda neýrodegeneratiwde diňe bir ýa-da birnäçe neýron zyýan çekmeýär. Şol zyýan ýeten ýerleri görmek we olaryň işini testden geçirmek üçin hem mikroskop döredildi, alymlar ony sekuntda üç müň derejeli işe çenli güýçlendirmek isleýärler.
News.ru saýtynyň habar bermegi boýunça, bu usulyň kömegi bilen, professoryň düşündirmegine görä, neýronyň has köp bölegini görmek hem-de öň kynlyk bilen anyklanylýan meseleleri ýüze çykarmak bolýar. Döredilen mikroskop neýrobiologlara beýniniň öýjükleri tarapyndan kabul edilýän ýüzden onlarça müňe çenli signallary yzarlamaga mümkinçilik berer.