Gün bäş sany güýçli alawlama barabar bolan energiýany çykardy: munuň Ýere nähili täsiri bar?

  • 09.11.2024 11:52
  • 9.9k+

6-njy we 7-nji noýabrda Gün iň ýokary hasaplanýan "X" klasynyň dört-bäş alawynyň energiýasyna deň bolan ýigrimi töweregi M derejeli alaw zyňdy. Bu barada Kosmos gözleg institutynyň Gün astronomiýasynyň barlaghanasyna we Russiýa Ylymlar akademiýasynyň Sibir bölüminiň Gün-ýerüsti fizika institutyna salgylanyp, TASS habar berýär.

Alawlaryň çeşmesi Günüň 3883 we 3889 belgili iki işjeň sebitinde hasaba alyndy. Hünärmenleriň bellemegine görä, işjeň merkezleriň gurluşy durnukly X derejeli güýçli alawlaryň döremegine ýol bermeýär we energiýa has irki döwürlerde çykýar. Bu diýildigi energiýanyň ep-esli derejede ýygnanmaga wagty bolmazdan, çalt dargaýandygyny aňladýar.
Hünärmenleriň bellemegine görä, ýygy-ýygydan urýan M derejeli alawlar Ýer üçin ýeke, ýöne has güýçli urýan X derejeli alawlardan ýene kanagatlanarlydyr. Çünki bu ýagdaýda planetamyzyň töwekgelçiligi ep-esli azalýar. Şeýle-de bolsa, geljekde işjeň merkezleriň gurluşy has ýönekeý bolup, ýokary derejeli alawlara sebäp bolup biler.
Gün astronomiýasy barlaghanasynyň başlygy Sergeý Bogaçýewiň düşündirişi ýaly, Günden plazma çykarylanda, onuň çykýan ýerindäki täsirler möhüm rol oýnaýar. Eger çykaryş tizligi 600 km/s-den pes bolsa, plazma Güne gaýdyp gelýär. Şeýle-de bolsa, çykaryş tizligi has ýokary bolsa, zyňyndylar Ýere ýetip, magnit hadysalaryna sebäp bolup biler.
Gün şöhleleri rentgen şöhleleriniň güýjüne görä klaslara bölünýär: onuň iň pesi A klas bolup, iň ýokarysy X klasyna çenli ýetýär. Her gezek energiýa köpelende, bir klasyň energiýa güýji on esse ýokarlanýar we alawlar Ýere täsir edip biljek plazma zyňyndylary bilen bilelikde bolýar.


16.01.2025 15:49
5.5k+

Süýji suwda ýaşaýan jandarlaryň dörtden bir bölegine ýitip gitmek howpy abanýar

Tebigaty goramagyň halkara bileleşiginiň (IUCN) ýolbaşçylygyndaky alymlar derýalarda, köllerde we beýleki süýji suw howdanlarynda ýaşaýan janly-jandarlaryň ýagdaýyny ilkinji gezek giňişleýin öwrendiler. Netijeler...

13.01.2025 17:34
7.8k+

Oort buludyndan gelen kometa Güne golaýlady: bu hadysa 160 müň ýyldan bir gezek gaýtalanýar

Şu gün 2024 G3 (ATLAS) atly kometa Güne iň ýakyn uzaklykdan geçer. Ol perigeliý nokadyna ýeter we Günden bary-ýogy 14 million kilometr uzaklykda geçer. Şol bir wagtda ol kometa Ýerden 140 million kilometr uzaklykda...

13.01.2025 16:25
6.9k+

16-njy ýanwarda Ýerden Marsy teleskopsyz synlamak üçin amatly pursat bolar

2025-nji ýylyň 16-njy ýanwarynda Mars gapma-garşylykda durar. Ýagny, Mars bilen Günüň hersi Ýeriň garşy tarapynda ýerleşerler. 780 günden bir gezek gaýtalanýan bu hadysanyň dowamynda Gyzyl planeta iň ýokary ýagtylygyna...

12.01.2025 19:22
3.3k+

Ýanwar we fewral aýlarynda Gün ulgamynyň planetalary asmanda bir hatara düzüler

2025-nji ýylyň ýanwar we fewral aýlarynda Ýeriň ýaşaýjylary seýrek kosmiki hadysanyň şaýady bolarlar. Olar şonda Gün ulgamynyň planetalarynyň bir hatara düzülişini synlap bilerler. 21-nji ýanwarda gijeki asmanda...