Gün bäş sany güýçli alawlama barabar bolan energiýany çykardy: munuň Ýere nähili täsiri bar?

  • 09.11.2024 11:52
  • 10k+

6-njy we 7-nji noýabrda Gün iň ýokary hasaplanýan "X" klasynyň dört-bäş alawynyň energiýasyna deň bolan ýigrimi töweregi M derejeli alaw zyňdy. Bu barada Kosmos gözleg institutynyň Gün astronomiýasynyň barlaghanasyna we Russiýa Ylymlar akademiýasynyň Sibir bölüminiň Gün-ýerüsti fizika institutyna salgylanyp, TASS habar berýär.

Alawlaryň çeşmesi Günüň 3883 we 3889 belgili iki işjeň sebitinde hasaba alyndy. Hünärmenleriň bellemegine görä, işjeň merkezleriň gurluşy durnukly X derejeli güýçli alawlaryň döremegine ýol bermeýär we energiýa has irki döwürlerde çykýar. Bu diýildigi energiýanyň ep-esli derejede ýygnanmaga wagty bolmazdan, çalt dargaýandygyny aňladýar.
Hünärmenleriň bellemegine görä, ýygy-ýygydan urýan M derejeli alawlar Ýer üçin ýeke, ýöne has güýçli urýan X derejeli alawlardan ýene kanagatlanarlydyr. Çünki bu ýagdaýda planetamyzyň töwekgelçiligi ep-esli azalýar. Şeýle-de bolsa, geljekde işjeň merkezleriň gurluşy has ýönekeý bolup, ýokary derejeli alawlara sebäp bolup biler.
Gün astronomiýasy barlaghanasynyň başlygy Sergeý Bogaçýewiň düşündirişi ýaly, Günden plazma çykarylanda, onuň çykýan ýerindäki täsirler möhüm rol oýnaýar. Eger çykaryş tizligi 600 km/s-den pes bolsa, plazma Güne gaýdyp gelýär. Şeýle-de bolsa, çykaryş tizligi has ýokary bolsa, zyňyndylar Ýere ýetip, magnit hadysalaryna sebäp bolup biler.
Gün şöhleleri rentgen şöhleleriniň güýjüne görä klaslara bölünýär: onuň iň pesi A klas bolup, iň ýokarysy X klasyna çenli ýetýär. Her gezek energiýa köpelende, bir klasyň energiýa güýji on esse ýokarlanýar we alawlar Ýere täsir edip biljek plazma zyňyndylary bilen bilelikde bolýar.


18.06.2025 13:56
6.2k+

Günde iň ýokary derejeli alawlama bolup geçdi

18-nji iýunda Günde iň ýokary X derejeli kuwwatly alawlama bolup geçdi. Bu barada Gün işjeňligine gözegçilik merkezine salgylanyp, TASS habar berýär. X1.3 derejeli alawlama soňky üç hepdede şeýle derejeli ilkinji alawlama boldy...

07.06.2025 12:21
14k+

Türkmen alymlary Derweze gaz krateriniň alawlamasyny peseltmegi başardylar

Garagum sährasyndaky Derweze gaz krateriniň ýanmagynyň depgini üç esse azaldy. Bu barada «Türkmengaz» döwlet konserniniň Tebigy gaz ylmy-barlag institutynyň barlaghanasynyň müdiri Irina Lurýewa habar berdi. "Krateriň tertipsiz ýanmagynyň ýygjamlygy 2023-nji ýylyň awgust aýy bilen deňeşdirilende üç esseden gowrak azaldy...

04.06.2025 16:13
11k+

66 sagatlap dowam eden magnit tupany tamamlandy

1-nji iýunda sagat 5:00 töweregi başlanan magnit tupanlary 3-nji iýunda 23:00 töweregi tamamlandy. Russiýanyň Ylymlar Akademiýasynyň Kosmos gözlegleri institutynyň Gün astronomiýasy barlaghanasynyň maglumatlaryna görä, olaryň umumy dowamlylygy 66 sagat boldy...

04.06.2025 08:06
8.9k+

Ýerden Günüň ozal görlüp-eşidilmedik takyklykdaky wideosy alyndy

Astronomlar Ýerden Günüň iň jikme-jik şekillerini almagy başardy. Munuň üçin olar ABŞ-da ýerleşýän «Uly Aýy» obserwatoriýasyndaky (Big Bear Solar Observatory) «Goode Solar» teleskobynyň kämilleşdirilen adaptasiýaly optika ulgamyndan peýdalandy, diýip «EurekAlert» ýazýar...