Pandemiýa döwründäki lokdauna we zyýanly zyňyndylaryň azalmagyna garamazdan, Ýewropa Bileleşiginiň köp ýurtlarynda howanyň hapalanma derejesi ýokary bolmagynda galýar. Munuň şeýledigine Daşky gurşaw boýunça Ýewropa agentliginiň maglumatlary hem şaýatlyk edýär. Kömrüň entegem esasy energiýa çeşmesi hasaplanýan ýurtlarda ýagdaýlar has-da ýaramaz. Barlaglaryň netijeleri barada euronews.com habar berdi.
Barlaglaryň netijelerinden mälim bolşy ýaly, Polşanyň Nowa-Sonç, Italiýanyň Kremon, Horwatiýanyň Slawonski-Brode şäherleri howasy iň hapa şäherlerdir. Şwesiýanyň demirgazygynda ýerleşýän Umeo şäheri bolsa iň arassa howaly şäher boldy. Şeýle-de Finlýandiýanyň Tamper we Portugaliýanyň Funşal şäherleriniň ýaşaýjylary hem arassa howadan dem alýarlar.
Katrin Gansleben,
Daşky gurşaw boýunça Ýewropa agentliginiň ylmy ýolbaşçysy:
«PM 2,5 — howanyň hapalanmagynda esasy element. Hasaplamalara görä, her ýylda Ýewropada 400 müňden gowrak wagtyndan ir aradan çykmalar hasaba alynýar. Ýewropa Bileleşigindäki bu hadysanyň esasy sebäpkäri ýürek we öýken bilen bagly agyr kesellerdir. Eger siz hapa howaly şäherde ýaşaýan bolsaňyz, ol siziň hem-de siziň çagalaryňyzyň saglygyna howp salýar».
Ýewropanyň 323 şäherini öz içine barlaglarda aýdylyşy ýaly, çäklendirmeler bilen bagly öňüni alyş çäreleri azot dioksidiniň görnetin azalmagyna, käbir ilatly ýerlerde tutuş 60 göterim pese düşmegine getirdi. Ýöne howadaky gaty bölejikleriň derejesi entegem ýokary bolmagynda galýar. Çünki diňe bir ulaglar däl, eýsem, senagat we oba hojalygy hem olaryň esasy çeşmesi.
Katrin Gansleben:
«Gazylyp alynýan ýangyja maýa goýulmagyny bes etmek — esasy kabul edilmeli çözgüt. Oba hojalygynda zyýanly zyňyndylaryň çeşmelerini anyklamak gerek, ulag ulgamynyň işine, energiýanyň önümçiligine seljerme geçirmeli, ahyrynda bolsa gazylyp alynýan ýangyçdan el çekmeli».
Alymlar Ýewropa Bileleşiginiň pandemiýadan soň ykdysadyýeti dikeltmäge niýetlenen öz gaznasyndan şäherleriň howasynyň hilini gowulandyrmaga-da serişdeleri goýberjekdigine umyt bildirýärler.