Alymlar koronawirusyň ýüze çykan ojagy barada gürrüň berdiler

  • 28.07.2022 12:26
  • 52k+

Ölüm howply Covid-19 keseliniň tutaşan ojagy Hytaýyň Uhan şäherindäki deňiz önümleriniň we ýabany haýwanlaryň bazary bolupdyr. Halkara alymlar topary şu netijede saklanýar. Geçirilen iki sany uly barlagyň netijeleri Science žurnalynda çap edildi. 

Hünärmenleriň maglumatlaryna görä, ýokançlyk adamlaryň arasynda wirusyň haýwandan adama iki sany garaşsyz ýagdaýda geçmegi netijesinde ýaýrapdyr.   
Haýwanlaryň ýokanç geçirýän görnüşlerine ýarganatlar, tilkiler we  bazarda satylýan beýleki janly süýdemdiriji haýwanlar degişlidir.
Şeýle-de, alymlar Uhanda Covid-19 bilen keselläp hassahana düşen ýüzlerçe adamlaryň içinden näme üçin diňe 50 töweregi adamyň bazar bilen göni we gytaklaýyn aragatnaşykdakylar bolandygyny düşündirdiler. Alymlaryň pikir edişine görä, adamlaryň köpüsi wirusy beýlekilere ýokuşdyrmak bilen, özleri onuň diňe ýeňil alamatlaryny duýan bolmaly. Agyr ýagdaýlary biri-biri bilen baglanyşdyrmak kyn düşüpdir.
2019-njy ýylda täze görnüşli koronawirusyň ýüze çykmagyna düşünmeklik täze pandemiýalaryň öňüni almakda aýgytly ähmiýete eýedir.
Bütindünýä saglygy goraýyş guramasynyň 15-nji iýuldaky maglumatlaryna görä, ýokanjyň örç alan başky pursadyndan bäri 566 million töweregi adama kesel ýokuşdy. Covid-19 bilen kesellän 6 million 400 müň adam bolsa aradan çykdy.


29.10.2025 10:48
1.9k+

Russiýada B gepatitini çalt anyklaýan dünýäde ilkinji ýokary duýgur test döredildi

Russiýada ilkinji gezek duýgurlygy boýunça PZR bilen deňeşdirip bolýan B gepatitini anyklaýan çalt test resmi taýdan hasaba alyndy. Bu barada Rospotrebnadzor (RF) habar berdi. Bu synag Rospotrebnadzoryň Merkezi epidemiologiýa ylmy-barlag institutynyň alymlary tarapyndan LAMP (Loop mediated isothermal amplification) tehnologiýasy esasynda işlendi...

29.10.2025 09:41
7.1k+

Rak keselini bejermegiň täze usuly ýarym sagatda rak öýjükleriniň 92%-ni ýok etdi

Rak häzirki wagtda dünýäde ölüme sebäp bolýan keselleriň arasynda ikinji ýerde durýar. Şonuň üçin alymlar has netijeli we howpsuz bejergi usullaryny gözlemegini dowam etdirýärler. Tehas uniwersitetiniň (Ostin) we Portu uniwersitetiniň alymlary täze tehnologiýany işläp düzdüler...

28.10.2025 10:35
3.5k+

Täze göz implanty görüş ukybyny ýitiren adamlara gaýtadan görmäge kömek etdi

Alymlar kiçi bir göz implantyny ulanyp, ýaş makulýar degenerasiýasy (ÝMD) sebäpli görüş ukybyny ýitiren adamlaryň görşüni dikeltdiler. Enjamyň ölçegi 2×2 mm we galyňlygy 30 mikrometr bolup, operatiw ýol bilen gözüň torly perdesiniň astyna ýerleşdirilýär we ýitirilýän ýagtylyk duýgur öýjükleriniň ornuny tutýar...

28.10.2025 10:25
4.9k+

Gök çaý semizlik we süýjüli diabet bilen göreşmäge kömek edýär — ylmy barlag

Gök çaý artykmaç agram we süýji keseli (diýabet) bilen göreşmekde peýdaly bolup biler. Braziliýanyň «Kruzeýru-du-Sul» uniwersitetinden professor Rozmari Ottonyň ýolbaşçylygyndaky halkara alymlar topary şeýle netijä geldi...